Türkiye Gayrimenkul Pazarının 2022 Karnesi

Cushman & Wakefield tarafından yayımlanan “Türkiye Gayrimenkul Pazarı Görünümü 2022” başlıklı rapor; ofis, perakende, sanayi, lojistik, konut, otel ve öğrenci yurtları sektörlerinin 2022 performansını gözler önüne seriyor.

2022’de ülke genelindeki ofis boşluk oranındaki kayda değer düşüşü paylaşan çalışma, kiralarda yaşanan 3 kata varan yükselişle birlikte sektörün toparlanmaya başladığını ifade ediyor.

Ekonomik Görünüm, Ofis Pazarına Bakış, Perakende Pazarına Bakış, Sanayi ve Lojistik Pazarlarına Bakış, Konut Pazarına Bakış, Otel Pazarına Bakış, Öğrenci Yurtlarına Bakış başlıklarıyla toplam 7 bölümden oluşan çalışma, 2023 yılına dair çeşitli öngörülere de ev sahipliği yapıyor.

Türkiye Ekonomisi Büyüme Eğilimini Devam Ettirecek

Türkiye ekonomisinin birinci çeyrekteki %7’lik büyüme performansının ardından, ikinci çeyrekte de %7,7, üçüncü çeyrekte ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,9 ile büyüme trendini devam ettirdiğini anımsatan rapor, bu alanda uluslararası kuruluşların tahminlerine de şöyle yer veriyor:

Türkiye ekonomisi için yapılan tahminlerde; Moody’s Analytics tahminini yukarı yönlü %4,5’ten %5,3 olarak değiştirirken, 2023’te %2’lik bir büyüme öngörmüştür. IMF ise, Türkiye’nin 2022 büyüme tahminini %4 büyüme oranından %5’e yukarı yönlü revize ederken, 2023 büyüme tahminini %2,9’dan %2,3’e indirmiştir. Fitch Ratings, Türkiye’nin 2022’de %5,3 oranında büyüyeceğini, 2023 yılında ise büyüme oranının %2,9’a ulaşmasını beklediğini belirtmiştir.

Pandemi Sonrası Artan Talep ile Ofislerin Boşluk Oranları Düştü

2022 yılının pandeminin görünürdeki etkisinin yitirildiği fakat ekonomik etkilerinin devam ettiği bir yıl olduğu belirtilen raporda, Rusya-Ukrayna savaşı ile artan enflasyonun küresel ölçekte gündeme geldiği bilgisi paylaşılırken; bahsi geçen bu ortam içerisinde Türkiye’yi; Avrupa, Rusya ve Ukrayna menşeli pek çok firmanın tercih ettiği belirtiliyor.

2022 yılında artan enflasyon ve döviz kurunda devam eden hareketlilik neticesinde birincil kiralarda TL ve ABD doları bazında artış kaydedildiği aktarılan çalışmada, pandemi sonrası A sınıfı ofislere ve merkezi iş alanı (MİA) bölgesine talebin artması ile de boşluk oranlarının ciddi anlamda düştüğü ifade ediliyor. İlgili kısmın devamında şu ifadeler kullanılıyor:

Özellikle Levent bölgesinde dolar bazında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %39 artış kaydedilmiştir. Böylece, bu durumun birincil kiralar üzerinde dolar bazında yukarı yönlü ciddi bir baskı yarattığı görülmektedir. Tüm bunların sonucunda İstanbul alt pazar birincil kiralarının tekrar fiyatlanarak dengeye gelme süreci devam etmektedir.

Perakende Pazarındaki Kiralarda Ciddi Artış

2022’de enflasyon ve dalgalı kur seyrinden dolayı artan maliyetlerin sektörü etkilemeye devam ettiğini, ancak buna rağmen gerek alışveriş merkezleri gerekse birincil caddelerde ciddi doluluk oranlarına ulaşıldığını ifade eden çalışmada perakende sektörünün performansıyla ilgili şu ifadeler kullanılıyor:

Arzın kısıtlı olduğu perakende pazarındaki bu talep artışına karşı, kiralarda hem ABD doları hem TL bazında ciddi artış yaşanmaktadır. Özellikle İstanbul ana caddeleri birincil kira seviyesine bakıldığında, dolar bazında bir önceki yılın aynı dönemine oranla %76,5 oranında ciddi bir artış kaydedildiği görülmektedir. Aynı şekilde iyi performans gösteren alışveriş merkezlerinde de ciddi kira artışları kaydedilmektedir.

Depo Alanı Kiralama Faaliyetleri, Bir Önceki Yıla Oranla %60 Arttı

Depo alanı kiralama faaliyetlerinin yılın son çeyreğinde bir önceki yıla oranla %60 artış kaydettiğini ifade eden çalışma, bu noktadaki rakamı 83.100 m² olarak açıklıyor ve şöyle devam ediyor:

2022 yılında toplam işlem hacmi 453.631 m²’ye ulaşmıştır. Yılın ilk yarısında kiralama işlemlerinin %60’ı gerçekleşirken, %40’ı yılın ikinci yarısında gerçekleşmiştir. Mevcutta nitelikli depo arzı kısıtlı olup, kullanıcılar tarafından büyük kapalı alana sahip depolara olan talep fazladır. Bu nedenle 2022 yılının son çeyreğinde artan taleple ve kısıtlı arz neticesinde birincil kiralarda bir önceki yıla oranla %15.8’lik önemli bir artış kaydedilmiştir Ayrıca, enflasyon baskısı ve inşaat maliyetlerinin artması da kira oranlarındaki yükselişin bir diğer sebebi olmuştur. Bu net artışın kısa ve orta vadede depo ihtiyacına yönelik talebin sürekliliği ile devam edeceği öngörülmektedir. Yılın son çeyreğinde kategori bazında önemli kiralama işlemleri 3.parti lojistik ve bilişim teknolojisi sektörlerinde yer alan firmalardan oluşmaktadır.

2022’de Türkiye Konut Pazarı, Yabancı Satışı ile Ön Plana Çıktı

2022 yılında Türkiye’deki konut pazarının, yabancılara konut satışında yakaladığı artışla ön plana çıktığını belirten çalışma, bu alanda önceki yıla göre %15,2 oranında artışın yaşandığını ifade ediyor.

Uyruklara Göre Yabancıya Konut Satışları

• Toplam: 67.490
• Rusya: 16.312
• İran: 8.223
• Irak: 6.241
• Almanya: 2.705
• Kazakistan: 2.702
• Ukrayna: 2.574
• (…)

Uyruklara göre yabancıya konut satış rakamlarının da paylaşıldığı raporun devamında konut satışlarıyla ilgili şu rakamlara yer veriliyor:

Türkiye toplam konut satışları geçen yıla oranla %0,4 gibi kısıtlı bir azalmayla 1,48 milyon kaydedilmiştir. İpotekli satışta ise %4,8 oranında bir düşüş gerçekleşerek 280.320 kaydedilmiştir. Birinci el konut satışları bir önceki yıla göre %0,3 oranında, ikinci el konut satışları ise %13,1’lik bir düşüş göstermiştir. Yapı izinlerinde Ocak-Kasım 2022 döneminde, yapı ruhsatlarının daire sayısı yaklaşık 414.998 olarak kaydedilirken, geçen yılın aynı periyoduna göre %14’lük bir azalma görülmüştür. Yapı kullanma izninde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre daire sayısında %6 oranında artış gerçekleşerek 442.430 olarak kaydedilmiştir. Yapı ruhsatında toplam yüzölçümü 89,5 milyon m² kaydedilirken ve yapı kullanma izin belgesinde toplam yüzölçümü 87,4 milyon m² kaydedilmiştir.

2022’de Otel Doluluk Oranı %66,7 Oldu

Türkiye’de 2022 yılı otel doluluklarının, bir önceki yılın aynı dönemine göre %28 artarak %66,7 seviyesine geldiği, bu oranın İstanbul’da ise %74,7 olarak gerçekleştiği bilgisini paylaşan Türkiye Gayrimenkul Pazarı Görünümü 2022 çalışması, günlük ortalama oda fiyatlarıyla ilgili de şu rakamlara yer veriyor:

Ortalama günlük satılan oda bedeli artış göstererek 2022 yılında Türkiye’de ve İstanbul’da sırasıyla 118 ve 144 euro olarak gerçekleşmiştir. Avrupa’da ise 2022 yılında; ortalama doluluk oranı %65 ve ortalama günlük satılan oda bedeli ise 132 euro olarak gerçekleşirken, Türkiye’de aynı dönemde kaydedilen oda fiyatı Avrupa’nın gerisinde kalmıştır.

Son kısmında Türkiye’deki öğrenci ve yurt sayılarıyla ilgili de rakamların paylaşıldığı raporun tamamına ulaşmak için tıklayınız…