İçindekiler
Türkiye’de ve dünyada yaşanan ekonomik daralma, bu daralmaya paralel %2-%5 mertebelerine çıkan konut kredileri ve mevduat faizlerindeki yüksek oranlar; yatırımcıların ibresini konuttan başka enstrümanlara çevirmesine sebep olmaktadır. Gayrimenkul pazarında yatırımın devam ettiği alan ise şüphesiz arsa ve arazidir.
Pandemi süreci, hibrit ve uzaktan çalışma imkânları, şehir hayatının insan psikolojisi üzerinde yarattığı negatif etkiler nedeniyle kırsal alanda yaşamın ya da kırsal araziye sahip olma isteğinin tercih edilme oranı son yıllarda oldukça artmıştır. Esasen şehircilikte bu durum, doğal bir kentleşme sürecidir.
Kentten Kıra Göç Nasıl Başlar?
Öncelikle sanayileşme, daha iyi bir eğitim, sosyalleşme, kent içerisinde sosyal statü edinebilme, toplumda özgür ve bağımsız olabilme hissinin etkisiyle köyden kente göç başlar. Sonrasında kentleşme süreci iyi yönetilemezse şehirler; içinde yaşayanlar için barınmanın, eğitimin, trafiğin dolayısıyla sosyalleşmenin sorun hâline geldiği mecburen yaşanılan mekânlara dönüşür. İşte bu aşamada da kentten kıra göç aşaması başlar.
Kırsal Alanlardaki Büyümeyi Sağlıklı Yönetemezsek Gidecek Yerimiz Kalmaz
Kentleri yönettiğimiz gibi kırsal alanları da yönetirsek, maalesef gidecek başka bir yerimiz olmayacaktır. Burada hızlı şekilde üretilmesi gereken bir ara formül ihtiyacının olduğu çok açıktır. Diğer türlü alıcılar, yatırımcılar; satın aldıkları veya alacakları her araziye bir bina yapabilecekleri düşüncesine sahip olmaktadır. Başka bir deyişle pazarda arazilerin tamamına yakını, içerisine bir ev/inşaat yapılabilme vaadiyle satılmaktadır.
Kıra Göç Etmeyi Düşünenlerin Merak Ettikleri
Kentten kıra göç ile ilgili yorumlarımızın ardından şimdi de göç düşünen yatırımcılar tarafından merak edilen şu başlıklara odaklanalım:
- Bir toprağa ne zaman bina yapılabilir?
- Arsa ve arazi aynı mıdır?
- Taşınır ve taşınmaz mülk ayrımı nedir?
- Günümüzde çok popüler yaşam tercihlerinden biri olan Tiny House yasal mıdır, bu yaşam alanları satın alınırken nelere dikkat edilmelidir?
Arsa Nedir?
Arsa, imar uygulaması görmüş net parsel demektir. Bir arsaya sahipseniz, ilgili resmî kuruma (çoğunlukla bu kurum; belediye, çevre ve şehircilik bakanlığı ya da köy yerleşik alanları için muhtarlık olabilir) başvuru sonrası imar durumu belgesini alabilir, projelendirme işlemlerinden sonra inşaat ruhsatına başvurabilirsiniz.
Arazi Nedir?
Arazi ise arsadan farklı olarak henüz imar uygulaması görmemiş belki de hiçbir zaman görmeyecek bir toprak parçasıdır.
Araziye İmar Gelir mi?
“Her arazi mutlaka bir gün arsaya dönüşecek, yani imar uygulaması görecek.” algısı doğru bir yaklaşım değildir. Herkesin bildiği üzere yaşamın temel ihtiyacı olan sağlıklı nefes ve sürdürülebilir besin ihtiyacı için arazilerin korunması kaçınılmaz bir zorunluluktur.
Arazinin İmara Açılması Ne Demek?
Arazilerin imara açılması; alt ölçekte yani, 1/5.000 ve 1/1.000 ölçekte planlama çalışmalarının yapılması demektir. Diğer bir deyişle mevcut yerleşim alanlarının ihtiyaca cevap vermediği durumlarda kamu eliyle yeni alanların, alt ölçeklerde de yerleşim için planlanmasıdır.
Bu konu dâhilinde taşınır ve taşınmaz mülk kavramına da açıklık getirmekte fayda bulunmaktadır.
Taşınmaz Mal Nedir?
Taşınmaz mallar; arazi ve bunun içerisindeki binalar, ağaçlar gibi yerinden hareket ettirilemeyen parçalardır. Taşınmaz mallar ile ilgili yapılacak her türlü inşa işleminde resmî kurumlardan izin, yani ruhsat belgesi alınması gerekmektedir.
Taşınır Mal Nedir?
Taşınır mal dendiğinde ise genel olarak gemi, tekne, uçak, otomobil, karavan gibi çeşitlendirebileceğimiz her türlü kara, hava, deniz taşıtı; değerli sanat eseri ve menkul kıymetler sayılabilir.
Arsa ve arazi ile ilgili merak edilenlerin yanı sıra taşınmaz-taşınır mal tanımını da yaptıktan sonra özellikle son dönemde gündemden düşmeyen Tiny House konusunda en çok sorulan soruları yanıtlayalım.
Tiny House Dikkat Edilmesi Gerekenler
Tiny House almadan önce bu evin yerleştirileceği parselin arsa mı yoksa arazi mi olduğu netleştirilmelidir.
Tiny House arsa üzerinde ise kendinizi daha güvenli hissedebilirsiniz. Ancak günümüzde Tiny House’ların büyük bir çoğunluğu arazi üzerine inşa edilmektedir. Bu durumda soracağımız ilk soru ise ne satın aldığımızdır. Müstakil bir tapu mu, hisseli bir tapu mu? Son olarak da ruhsat sorgulaması yapmalıyız.
“Bu kadar sorgulamanın ardından edinecek bir mülk bulabilecek miyiz?” diye soran birçok kişi olduğuna eminim. Bu noktada öncelikle doğru ve donanımlı danışmanlarla çalışmak çok önemlidir. Zira maalesef piyasada bu konuda bilgi kirliliği çok yüksek seviyededir. Ancak doğru araştırmalar ve sizin risk alma düzeyiniz ile uyumlu bir yatırım muhakkak bulunacaktır.
Tiny House Yasal mı?
Uzmanlara göre Tiny House’ların yasal statüsü bir ayrıntı ışığında incelenmektedir. Bu doğrultuda tekerlek bulunan Tiny House’lar yapı değil çekme karavan niteliğinde kabul edilmekteyken bunların sabit tutulması durumunda söz konusu durum değişebilmektedir. Öte yandan tekerleksiz Tiny House’lar ise yapı olarak kabul edilmektedir.
Tiny House’larla ilgili önemli gördüğüm problem ise tarım arazilerine verdiği zarardır. Bu nedenle Tiny House konusu, acil olarak yasal bir düzenlemeye ihtiyaç duymaktadır. Bu konuda bir talep ve ihtiyaç olduğu net iken söz konusu talebe yönelik çözüm önerisi, planlama eliyle getirilmelidir. Yoksa bu hâliyle verimli tarım arazilerinin kontrolsüz bir şekilde bölünerek yerleşime açılması kaçınılmazdır.
