İçindekiler
Toprak yatırımının tüm dünyadaki önemi ve değeri tartışılmaz elbette. Ama toprak yatırımı kadar önemli olan bir başka önemli husus ise doğru toprağa yatırımdır. Buradan da hisseli arsa ve arazilere değinmek yerinde olacağı için bu ayki yazımda hisseli arsa ve arazilerin özelliklerini ve satışları sırasında dikkat edilmesi gerekenleri mercek altına almak istiyorum.
Hisseli Gayrimenkulü Satarken Dikkat Edilecekler
Hisseli toprak yatırımları, kazancı muhteşem olan toprakta pay sahibi olmanızı sağlasa da özellikle toprağı kullanım amacı taşıdığınızda bazı sorunlara yol açabilir. Zira satın almak istediğiniz yerin niteliği (arsa ya da arazi olması fark etmeksizin) ve nereyi aldığınız belli değildir. Başka bir ifadeyle arazide pay sahibi olsanız dahi toprağın hangi cephesinin ve konumunun size ait olduğu belirsizdir.
Örneğin beş dönüm büyüklüğünde bir arazinin yüzde 50 oranında sahibiyseniz ve size ait olan kısmını kullanmak istiyorsanız, arazinin diğer ortağı bu duruma itiraz edebilir, bu da uzayıp giden can sıkıcı sonuçlara neden olabilir. Dolayısıyla hisseli gayrimenkuller öncelikle ortaklar arası sorunlardan ötürü çok tavsiye edilen yatırımlar değildir.
Şufa Hakkı Nedir?
Şufa hakkı, bir gayrimenkulün satılması durumunda, hak sahibinin o malı öncelikle satın alma hakkına sahip olması olarak ifade edilir. Hissenizi satmak istediğinizde şufa hakkı hakkı konusunda da dikkatli olmalısınız. Çünkü hisseli gayrimenkullerin satışı sürecinde diğer hissedarların ön alım hakkı mevcuttur. Hissedarlar dışında üçüncü bir kişi ya da kuruluşa satmak istediğinizde öncelikle diğer hissedarlara satıştan önce noter kanalıyla bildirimde bulunmalısınız. Bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde diğer hissedarlar ön alım hakkını kullanabilirler.
Bildirimde bulunmadan satmanız hâlinde ise diğer hissedarlar iki yıl içinde itiraz ederek satışı bozabilir ve önceki alıcıyı da güç durumda bırakabilirler. Bu sorun ülkemizde hisseli gayrimenkullerin alım satımında yaşanan en büyük sorundur. Öyle ki son yapılan düzenleme öncesinde bırakın diğer hissedarları, yan parselde bulunan ve hissedar olmayan kişiler bile şufa hakkını kullanma hakkına sahipti.
Hisseli Gayrimenkullerde Satış Bozulursa Ne Olur?
Şufa hakkı ile ilgili yasal prosedüre uymadan hissenizi satmanız ve diğer hissedarların şufa hakkını kullanması durumunda önceki alıcının parası iade olunarak talepte bulunan hissedara satış yapılır.
Bilindiği gibi gayrimenkullerin tapudaki beyan değerleri ile gerçek değerler arasında çoğu zaman fark bulunur. Devlet kayıtlarında da daima resmî bedel esastır. Bu nedenle önceki alıcıya iade edilecek bedel, resmî bedeldir. Şayet farklı bir beyan söz konusu ise bu durum da vergisel açıdan hem önceki alıcıyı hem de satıcıyı büyük bir cezai müeyyide ile karşı karşıya bırakır.
Sözün özü, hisseli yerlerde alım-satım yaparken çok dikkatli olmalısınız. Bile isteye aldığınız hisseli yerlerde yapacağınız en doğru hareket, yapmak istediğiniz her şey için diğer hissedarın muvafakatini almak olur. Muvafakat ise mutlaka yazılı olmalıdır. Sözle alınan teyidin yasal geçerliği olmadığı için her şeyi yazıya dökmek sizi güvence altına alacak en doğru tedbir olur.
