İçindekiler
Yapay zekâ veriyi değerlendirmede kent plancılarının işini çok kolaylaştırır ama konu sadece veriyi değerlendirmek değildir. Yapay zekâ; duygusal zekânın, önsezinin ve öngörünün gerektirdiği bir iş olarak kent plancılarının destekleyicisi rolündedir ama şimdilik onlara rakip değildir.
Yapay Zekâ Nedir?
Yapay zekâ, doğal zekânın aksine makineler tarafından görüntülenen zekâ çeşididir. Yani yapay zekâyı; bir bilgisayarın veya bilgisayar kontrollü robotun, genellikle akıllı varlıklarla ilişkili görevleri yerine getirme yeteneğidir diye tariflemek mümkün.
Yapay Zekâ Hangi Alanlarda Kullanılır?
Akıl yürütme, anlam keşfetme, genelleme veya geçmiş deneyimlerden öğrenme gibi insanlara özgü entelektüel süreçlerle donatılmış sistemler geliştirmek amacıyla kullanılan yapay zekâ, günümüzde doğal zekâdan daha fazla konuşulur oldu.
Çalışmaları 1950’lerde başlayan ve geliştirme süreci devam eden yapay zekâ, her disiplin tarafından yoğun ilgi görmekte. Sağlıktan sigortacılığa, siber güvenlikten müziğe, teknolojiden haber araştırmaya kadar birçok alanda yapay zekânın kolaylaştırıcı hizmetinden faydalanmak mümkün.
Yapay Zekâ Meslekleri Ele Geçirir mi?
Her disiplin kendi içinde yapay zekâyı nasıl daha iyi kullanabileceğini araştırır hâle geldi ama beraberinde bir başka tartışma konusu daha doğdu: Hangi meslekler yapay zekâ tarafından ele geçirilebilir? Bu tartışmayı başka çevrelere bırakalım dilerseniz. Biz yapay zekânın hangi alanlarda daha etkin kullanıldığını ve imar planlamada nasıl kullanılabileceğini birlikte değerlendirelim.
Yapay zekâ birçok disiplinin bir arada çalıştığı, çok fazla veriyi kullanıp işleyen meslekler için kolaylaştırıcıdır. Aslında kent planlaması da hem nitel hem nicel verilere dayanan bir meslektir. Kent planlamasında ana amaç; kıt kaynakları akıllıca kullanıp, insan yerleşimlerinin karmaşıklığını yönetmek, gelecek öngörüsü ile eşit, adil, herkes için yaşanabilir kentler yaratabilmektir.
İmar Planlamada Yapay Zekâ Nasıl Kullanılır?
Planlama birçok nicel veriye dayalıdır. Ama aynı zamanda öngörü ve sezgiye de yer verir. Bu veriler analiz edilerek sentezlenir; planlar, görüşler, tahminler ile orada yaşayanların beklentileri doğrultusunda yasa ve yönetmelikler çerçevesinde şekillendirilir. Yapılan SWOT analizleri sayesinde toplumun sağlık, güvenlik ve refahını arttıracak şehirler planlanır.
Örneğin dijital ikizlerin oluşturulduğu şehirleri planlarken yapay zekâ doğru veri ve doğru planlama açısından çok değerlidir. Bu çerçevede bakarsanız yapay zekâ nicel verileri rahatlıkla analiz edebilir. Ancak yapay zekânın nicel verileri, nitel verilerle bütünleştirebilmesi için önümüzde çok daha uzun bir yol olduğu görülmektedir.
Planlama Duygusal Zekâyı da Gerektirir
Teknoloji; doğru veri girilip, doğru kurallarla otomatikleştirilirse her disiplinde kullanılarak işleri kolaylaştırır. Ancak planlama insan için yapılır, doğası gereği özneldir, yaratıcıdır. Planlama; sayısal zekânın yanında duygusal zekâya, gelecek öngörüsüne, vizyona ve en önemlisi yerel halkın sesine kulak verilmesi gereken karmaşık bir süreçtir.
Yapay Zekâ İle Deprem Riski Hesaplanabilir mi?
“Planlamada yapay zekâdan nasıl yararlanılabilir?” derseniz yapay zekâ, doğru veriler girildiği takdirde; nerelerde trafik sıkışıklığının olduğunu, imar planlarında hangi arazi parçalarının kesin korunması gerektiğini, hangi alanların taşkına maruz kalabileceğini, hangi alanların deprem açısından riskli olduğunu, yerleşilmemesi gereken alanların nereler olduğunu sentezleme becerisine sahiptir.
Yapay Zekâ Kent Plancılarına Rakip Olabilir mi?
Yapay zekâ bugün bizlerin planlamada yaptığı tüm katmanların çakıştırılması işini kolaylıkla yapabilecek durumdadır. Ancak her ülkenin ve şehrin imar yönetmeliklerinin farklılık gösterdiğini göz önünde bulundurursanız, bu verinin de yapay zekâ tarafından işlenerek kullanılmasına dikkat etmek gerekir.
Planlar sadece kâğıt üzerinde çizili dokümanlar değildir; plan notları ile birlikte değerlendirilmeleri gerekir ve her planın notları da kendine hastır. İnsan zekâsının sürece mutlaka dahil olmasını gerektiren durumlardan biri de budur.
Kentlerin geleceğine dair öngörüde bulunmak, sezgiyi kullanmak da yine insanı sürece dahil eden bir başka unsurdur. Özetle, yapay zekâ, verilerin değerlendirilip analiz edilmesinde süreci çok hızlandırarak plancıların işini kolaylaştıracaktır. Kent plancılarının bunlar için ayırması gereken zamanı insan merkezli planlamaya ayırmasını sağlayacaktır. Ama yapay zekâ en azından şimdilik kent plancılarına rakip olamayacaktır.
