İçindekiler
İmar planları bazı teknik terimler içermektedir ve bunların anlamlarının bilinmesi de planın incelenmesi ve anlaşılması açısından oldukça önemlidir. Bu yazımızdan itibaren sizlere; aslında hepimizi ilgilendiren imar planlama konusundaki terimleri kısaca açıklamaya çalışacağız. İşte kent planlamanın alfabesini oluşturan terimler…
Lejant Nedir?
Lejant; planda yer alan kullanımların, sembollerin, sınırların ve taramaların ne anlama geldiğini belirtir. Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği madde 10’da da belirtildiği gibi “Her türlü mekânsal plan, kendi kademesinin ve yapılış amacının gerektirdiği çizim ve gösterim tekniğine göre hazırlanır.” Lejant da bu gösterime uygun şekilde oluşturulur.
Planlar, Bakanlıkça belirlenen ve EK-1 Gösterimler başlığı altında yer alan;
- EK-1a ortak gösterimlerine,
- EK-1b mekânsal strateji planları gösterimlerine,
- EK-1c çevre düzeni planı gösterimlerine,
- EK-1ç nazım imar planı gösterimlerine,
- EK-1d uygulama imar planı gösterimlerine,
- EK-1e detay kataloğuna,
uygun hazırlandığı için lejant da bu gösterimlere göre ortaya çıkarılır.
Plan Notu Nedir?
Plan, plan paftası ve notlarıyla bir bütündür. Plan notları uygulama detaylarının ortaya konduğu belirleyici özellikteki kurallardır ve lejanta kıyasla daha detaylı bilgi sunarlar. Planlama sürecinin tamamının anlatıldığı plan notları, alt ölçekli planın hazırlanmasının zeminini oluşturur ve burada hazırlanan plana yön veren uygulama detayları da gösterilir.
Plan Açıklama Raporu Nedir?
Mekânsal planların, plan değişikliklerinin, revizyon ve ilavelerin hazırlık sürecinde kamu kuruluşları veya plan müellifleri tarafından; planın türüne ve kademesine göre ilgili kurumlardan veri, görüş ve öneriler elde edilir. Ardından da analiz, etüt, araştırma ve çalışmalar gerçekleştirilir. Bu kapsamda plan açıklama raporu, mekânsal planların hazırlanma amacına ilişkin açıklamaları içermektedir.
Plan açıklama raporunda planlama alanının ve bölgenin yakın çevresinin kent bütünü içindeki konumu saptanır. Bu kapsamda eşik analizi gibi çalışmalar gerçekleştirilir. Yine plan açıklama raporunda; bilimsel tekniklere dayalı, doğal, ekonomik, sosyal, kültürel, politik, tarihî, sektörel ve teknolojik araştırmalar ile sentez çalışmaları yer alır. Vizyon, amaç, hedef ve strateji gibi başlıkların da belirlendiği plan açıklama raporunda aşağıdaki hususlara da yer verilir:
- Koruma-kullanma esasları,
- Alan kullanım kararları,
- Yoğunluk ve yapılaşmaya ilişkin planlama esasları ve uygulama ilkeleri,
- Açık ve yeşil alan sistemi,
- Ulaşım, erişilebilirlik ve alan kullanım dağılımı tablosu.
Nüfus Projeksiyonu Nedir?
Özet bir ifadeyle nüfus projeksiyonu; göç, ölüm ve doğum verilerinin gelecekteki eğilimlerine ve bu alandaki tahminlere göre nüfusun gelecekteki durumu hakkında öngörüde bulunulmasıdır. Projeksiyon sonucu belirlenen nüfus kapsamında plan çalışmalarında kişi başına gerekli sosyal ve teknik altyapı alanlarının m2 değerleri baz alınır ve toplam alansal büyüklükler belirlenir.
Hâlihazır Harita Nedir?
Belediyeler veya İller Bankası tarafından yaptırılan hâlihazır haritalar; herhangi bir yerin doğal veya doğal olmayan tüm unsurlarını gözler önüne serer. Söz konusu haritalar 1/1000 ve 1/5000 ölçekli olarak hazırlanır ve imar planı çalışmalarında kullanılır.
Bu kapsamda 3194 sayılı İmar Kanunu‘nun 5. maddesinde imar planları, tasdikli hâlihazır haritalar üzerine çizilen bir plan türü olarak tanımlanmıştır. Hâlihazır haritalar imar planlarının hazırlanmasına esas teşkil ederler. Dolayısıyla herhangi bir bölgedeki imar planlarına altlık olarak üretilen bu haritalar; arazide mevcut bina, yol, şev, kuyu, direk, duvar, tel örgü gibi var olan tüm unsurlarının ölçülüp 1/1000 ya da 1/5000 ölçekli olarak düzlemsele aktarılması ile oluşturulur.
Parselasyon Planı Nedir?
İmar sınırları içinde bulunan arsa ve arazileri birleştirip yeniden imar planına uygun şekilde parsellere ayırarak hak sahiplerine paylaştırmak için hazırlanan çalışmaya parselasyon planı denir. Ülkemizde 18. madde uygulaması adıyla da bilinen bu planlamalar; açıklama raporu, parselasyon paftaları ve tescile esas belgeleri içeren uygulama dosyası ile bir bütündür.
Bu yazımızla imar planlama konusuna kısa bir giriş yaptık. Gelecek yazımızda bazılarını konut ve karma projelerde gördüğünüz; ticaret alanı, sosyal alan, yürüme mesafesi ve SİT alanı gibi konulara değineceğiz.
Yazı dizisinin devamı olan “İmar Planlama Terimleri: İkinci Bölüm” başlıklı makaleyi inceleyin.
İmpo İmar websitemizi ziyaret ederek daha fazla bilgiye ulaşmak için tıklayın.
