6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’da düzenlenmiş olan kentsel dönüşüm konusu uygulamaya konulduğu andan bugüne dek gündemdeki yerini koruyor. Bunun yanında bilindiği üzere, 21.05.2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan “6306 Sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik“ ile çok önemli değişiklikler gerçekleştirildi.
Adalet Yayınevi tarafından eylül ayında yayınlanan “50 Soruda Kentsel Dönüşüm” isimli çalışmada, söz konusu yönetmelik ve kanun hükümleri esas alınarak kentsel dönüşüm uygulamaları açıklanmaya çalışılıyor. 272 sayfalık eserde soru – cevap yöntemi tercih edilmek suretiyle uygulama pratiğine bir katkı sağlaması hedefleniyor.
Avukat İltan Ekmekçioğlu’nun kaleme aldığı ve toplamda üç bölümden oluşan kitabın “Sorularla Kentsel Dönüşüm” başlıklı birinci bölümünde şu 50 soru ve yanıtı yer alıyor:
- Kentsel dönüşüm nedir ve nerede düzenlenmiştir?
- Kentsel dönüşümün amacı nedir?
- Riskli yapı nedir?
- Riskli yapının tespitinde yetki nereye aittir?
- Lisanslandırılan kurum ve kuruluşlardaki mühendisler hangi nitelikleri taşımalıdır?
- Lisanslandırma işlemi ne şekilde yapılır?
- Hangi hâllerde lisanslı kurum ve kuruluşlara yeni riskli yapı tespiti için yapı kaydı oluşturmalarına veya işlem yapılmalarına izin verilmez?
- Hangi hâllerde lisanslı kurum ve kuruluşlara idarî yaptırım uygulanır?
- Lisanslı kurum ve kuruluşlara uygulanabilecek idarî yaptırımlar nelerdir?
- Lisanslı kurum ve kuruluşlara idarî yaptırım kararlarının uygulanma şekli nasıldır?
- Riskli yapının tespiti usulü nasıldır?
- Riskli yapının konusunu oluşturan yapılar nelerdir?
- Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki yapılarla ilgili riskli yapı tespitinde usul nedir?
- Verilen süreye rağmen malik tarafından riskli yapı tespiti yaptırılmazsa riskli yapı tespiti nasıl yaptırılır?
- Riskli yapı tespitinin engellenmesinin sonuçları nelerdir?
- Riskli yapı tespitine itiraz süresi ve mercii neresidir?
- İtirazı değerlendirecek teknik heyetin teşkil etmemiş olması hâlinde itiraz dilekçesi nereye gönderilir?
- Riskli yapı tespitlerine ilişkin itirazları değerlendirecek teknik heyetler ne şekilde teşkil eder?
- Riskli yapı tespitlerine ilişkin itirazları değerlendirecek teknik heyetlerin çalışma usul ve esasları nelerdir?
- Riskli yapı tespitine ilişkin faaliyetleri denetleme mercii neresidir?
- Her yapı için kaç riskli yapı tespit raporu düzenlenebilir?
- Riskli yapı tespit raporlarının gönderim, bildirim ve ilanına ilişkin kurallar nelerdir?
- Riskli yapıların yıktırılması hangi aşamada mümkün hâle gelir?
- Riskli yapıların tahliyesi ve yıkımlarına dair prosedür ne şekilde işler?
- Riskli yapıların tahliyesi ve yıktırılması için idarece en fazla kaç günlük süre tanınır?
- İdarece tanınan süre içinde tahliye ve yıkımın yapılmamasının sonuçları nelerdir?
- Malikler tarafından yıktırılmadığı için başkanlık veya idare tarafından yapılan tahliye ve yıkım masraflarından kim ne oranda sorumludur?
- Yıkım ruhsatının mahiyeti nedir ve kaç gün içinde düzenlenir?
- Tahliye ve yıkımın engellenmesi hâlinde ne gibi işlemler yapılır?
- Riskli yapıların tespiti, tahliyesi ve yıkımına engel olanlar hakkında hangi işlemler yapılır?
- Riskli yapının yıkımı yerine güçlendirilmesini isteyen malikler hangi işlemleri yapmalıdır?
- Riskli yapının yıktırılmasından sonra tapu kütüğünde ne gibi işlemler yapılır?
- Taşınmazların değer tespiti ne şekilde gerçekleştirilir?
- Uygulama alanındaki taşınmazın bedeli ile malike verilecek konut veya işyeri bedelinin hesaplanma usulü ne şekilde yapılır?
- Konut veya işyerinin yapım maliyet bedeli ne şekilde hesaplanır?
- Müstakil işyeri yerine işyeri hissesi verilmesi mümkün müdür?
- Kat veya hasılat karşılığı inşaat yapılabilir mi?
- Uygulama alanında Kentsel Dönüşüm Başkanlığının yetkileri nelerdir?
- Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nın uygulama alanında satın alma ve trampa yetkisi var mıdır?
- Riskli alanlarda, rezerv yapı alanlarında ve riskli yapıların bulunduğu alanlarda yürütülecek uygulamalarda teminat mecburiyetine dair kurallar nelerdir?
- Uygulama alanında hak sahipleri ile müteahhit arasında imzalanmış olan inşaat sözleşmelerinin feshinin koşulları nelerdir?
- Önalım hakkı ile ilgili kurallar nelerdir?
- Yoksul veya dar gelirli olduğu için bağımsız bölüme dair borcu ödeyemeyecek durumda olanlara tanınacak oturma hakkı ile ilgili ilkeler nelerdir?
- Kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olanlara konut veya iş yeri verilmesine dair kurallar nelerdir?
- Yapıların yıktırılmasından sonra maliklerin ortaklığın giderilmesi davası açmaları mümkün müdür?
- Açık artırma usulü ile satışa dair ilkeler nelerdir?
- Kira yardımı ve diğer yardımlara ilişkin kurallar nelerdir?
- Tahliye ve yıkıma dair kurallar nelerdir?
- Bina tamamlama sigortası yaptırılması durumunda Uygulama Yönetmeliği’nin 13 / 9. maddesi uyarınca teminat şartı aranır mı?
- Uygulama alanında ilgili kurum tarafından değil de gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerince uygulamada bulunulması durumunda, hak sahipleri ile müteahhit arasında imzalanmış olan inşaat yapımına ilişkin sözleşmelere göre yapım işini üstlenen müteahhitlerin payına düşen bağımsız birimlerin satışına dair ilkeler nelerdir?
Eserin ikinci bölümünde ise yönetmelik ekinde bulunan form ve belgelere yer veriliyor. Son bölümde de konuya dair özetli yargı kararları yer alıyor.