İçindekiler
İçim acıyor. İçim içimi yiyor. Kahramanmaraş-Hatay hattındaki 10 kentte 6 Şubat’ta sabaha karşı meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki depremde yine binlerce can verdik. Göçük altında naçar bekleyen bir insanla empati kurunca çıldırmamak elde değil. Ya en sevdiğin insanı koca bir cehaletin, koca bir aymazlığın göçüğü altında bıraktıysan? Bir koca ülke 1999 depreminden hiç mi ders çıkarmadı? Haşmetinden sual olunmaz inşaat sektörü, yapı denetim sektörü, belediye sistemi göçüğün altında kaldı. Bildiğini söylemeyen, söylese de gidişatı değiştiremeyen bütün teknik adamlar vebal altında.
Deprem, Evvela Bir Şehircilik Sorunudur
Deprem, evvela bir şehircilik sorunudur. “O bina neden orada yapıldı?” birinci soru. “Neden o malzemeyle yapıldı?” ikinci soru. “Madem çürük, neden yıkılmıyor?” ise en can alıcı soru.
Bir parselin zemin/deprem durumunu 100 üzerinden puanlayan, dolayısıyla zeminin riskini kategorize eden büyük veriye sahibiz. Üzerindeki binanın 24 yaşından büyük olup olmadığını da biliyoruz (1999 depremi sonrası değişen yapı malzeme kalitesinin nispeten dayanıklı olduğunu varsayıyoruz). Dolayısıyla belediyeler hangi parsellerdeki binaların ilk depremde yıkılacağı bilgisine sahip. Peki neden bu bilgi aleni değil? Ben neden e-devlet şifremle oturduğum binayla ilgili en hayati bilgilere ulaşamıyorum?
İmar Affı Cinayettir
Devletin, birinci vazifesi vatandaşının ölmesine müsaade etmemektir. O binanın kapısına neden mühür vurulmuyor? Deprem riskli binanın alım-satımına neden müsaade ediliyor? İmar affı dediğiniz garabet, vatandaşı sahtekârlığa sevk ediyor. Devlet, doğru yoldan giden, harama meyletmeyen vatandaşına sürekli enayi muamelesi yapıyor. Devlet, “kaçak yapı imal ettiysen de ben görmeden cebime şu parayı koyuver ve seni affedeyim” diyor. Bu yarım akıllı yöntemlerin, günahların toplamı depremde kaç binanın yıkılacağını, kaç canımızın gideceğini tayin ediyor işte. Hâlbuki, bütünün hayrına olmayan hiçbir şey senin hayrına değildir.
İstanbul’da Deprem Riski Açısından Öncelikli Bölgeleri Bilmiyoruz
Büyük İstanbul depreminin de kapıyı çalmak üzere olduğu bilimsel bir gerçek. Mesela 24 yıldır, İstanbul’da deprem riski açısından öncelikli bölgeler nereler bilmiyoruz. Hâlbuki Avcılar, Zeytinburnu, Fatih gibi bölgelerle ilgili öncelik sıralaması yapılsa, o bölgede bir seferberlik ilan edilse, vatandaşın rızası aranmadan tüm riskli binaların tahliyesi gerçekleştirilse, yapılan master plan ışığında değer odaklı dönüşüm başlasa, müteahhide herhangi bir ekstra alan vermeksizin teşvikler sağlansa (vergi muafiyeti vs.), eksi faizli krediler oluşturulsa, vatandaşlar rezerv alanlara taşınsa sorun bölge bölge çözülmeye başlar. Dahası yoğunluğu kontrol edilen, sağlıklı ve nitelikli mekânlar yaratmış oluruz.
Adalet kuruyla yaşı birbirinden ayırır. İnşaat sektöründe uzun yıllardır becerilemeyen tam da bu. Mesela kente ihanet ettiği için içeri atılan belediye başkanı, imar müdürü duydunuz mu? Deprem riski taşıyan zemin üzerinde eksik ve çürük malzeme kullandığı için içeri atılan, meslek hayatı bitirilen müteahhit gördünüz mü? Ama o bürokratların, o müteahhitlerin göçük altında ölüme terk ettiği yavruları, yaşlıları, canları gördünüz, görüyoruz.
Bilimsel İtirazlar ve Öneriler Dikkate Alınmadı
Bugüne kadar kentsel dönüşüm konusunda yüzlerce konferansta muhteşem çalışmalar yapıldı, öneriler sunuldu. Ancak teknik adamların bilimsel itirazları ve önerileri hiç dinlenmedi. Oy ve rant kaygısı bizi bu noktaya getirdi. 1999 depreminden sonra, bir iyimser yazar tarafından yaşadıklarımızın “zihniyet devrimi”ne yol açacağını, bilimsel çalışmaların hakim olacağını okumuştum. Hâlâ o zihniyet devrimini bekliyoruz ki devlet bizim ölmemize müsaade etmesin.
Emsal.com Notu
Yayıncı kuruluş olarak devlet-hükûmet ayrımına inanıyor, yayın süreçlerimizin tamamında bu hassasiyeti göz önünde bulunduruyoruz. Zaman içerisinde değişen hükûmetlerin farklı politikalarının olabileceği bilinciyle, devlet statüsünü bunların üzerinde görüp kutsal kabul ediyoruz.
Emsal.com’da yer alan metin, görsel, video gibi her türlü imzalı içerikte sorumluluk, ilgili konunun yazarındadır. Emsal.com, uzmanlarca aktarılan bu içeriklerle ilgili herhangi bir sorumluluk üstlenmemektedir.
