Etkinlikler
EMSAL.COM
  • Gündem
  • Sektör
  • Mevzuat
  • Analiz
  • İnovasyon
  • Sürdürülebilirlik
  • Söyleşi
  • Yazarlar
No Result
Tüm Sonuçları Göster
  • Gündem
  • Sektör
  • Mevzuat
  • Analiz
  • İnovasyon
  • Sürdürülebilirlik
  • Söyleşi
  • Yazarlar
No Result
Tüm Sonuçları Göster
EMSAL.COM

Ana Sayfa » Kahramanmaraş Depremleri Bize Ne Söylüyor?

Kahramanmaraş Depremleri Bize Ne Söylüyor?

Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremlerin ikincisi beklenmedik bir senaryo oluşturmuş ve zaten yorgun olan binalar tamamen göçmüştür. Depremden sonra onarım ve güçlendirme olmadan yapılar kullanıma açılmamalıdır.

Osman Pekşen Osman Pekşen
16 Şubat 2023
Etiketler: Deprem, Gündem, Mimari
Okuma Süresi:5 dakika
A A
kahramanmaraş depremi
PaylaşPaylaşPaylaşPaylaşPaylaş

İçindekiler

  • Yer İvmeleri, Yapı Tasarım İvmelerinin Üstüne Çıktı
  • Deprem Yönetmeliği Yeni Yapılacak Binalarda Ne Öngörüyor?
  • İkinci Depremde Yeni İnşa Edilen Binaların Göçmesi de İhtimal Dâhilindedir
  • İlk Depremden Sonra Binaları Terk Etmemek Büyük Hata
  • Deprem Sonrası Planlama ve Atılabilecek Adımlar

Bilim adamlarının açıklamaları, aletsel ve gözlem yoluyla sahalardan elde edilen veriler ve tarihsel dokümanlar dikkate alındığında; Maraş ve çevresindeki illerde depremlerin meydana gelerek büyük zararlara yol açacakları, öngörülebilir bir durumdur.

Bununla beraber tasarım ivmelerini çok fazla aşan, kısa aralıklarla ve birbirlerine çok yakın segmentlerde bağımsız olarak meydana gelip hasar veren ardışık büyük depremler silsilesinin nadir görülebileceği ve ülkemizde pek yaşanmadığı yönünde açıklamalar da mevcuttur. Gerçekten de ülkemiz bu yönüyle olağanüstü bir durumla karşı karşıyadır.

İlginizi Çekebilir

Bina Güçlendirmede Yasal Düzenlemelere İhtiyaç Var

Depremlere Hazır Olunması Adına Öneriler

Yer İvmeleri, Yapı Tasarım İvmelerinin Üstüne Çıktı

Deprem odağındaki üç levhanın birleştiği bu bölge, bilim adamlarınca “Maraş Eklemi” olarak adlandırılıp bu levhaların birbirlerini baskılamış oldukları ifade edilmektedir. Böyle kritik levha birleşim bölgelerinde hareketin ve çarpışmanın özelliğine göre yer ivmeleri çok artmış olabilir. Odak noktasının yeryüzüne çok yakın olması, fay kırığı boyu ve fay aynası alanının çok fazla olması da depremlerin büyüklüğünü arttıran önemli faktörlerdendir.

Bölgelerde genel olarak zemin yapısının alüvyon ve zayıf zemin karakterinde, deprem dalgalarını büyütebilecek ve kolay geçirecek nitelikte olduğu bilinmektedir. Birbiriyle ardışık ve on ili kapsayan böylesine büyük bir alandaki zemin yapısı nedeniyle ivmenin büyük değerlere çıkması kaçınılmazdır.

Yapılan aletsel ölçümlerden elde edilen veriler ışığında bölgedeki deprem büyüklüklerinin 7,2 civarında olabileceği; oysa 7,7 büyüklüğündeki depremin ürettiği enerjinin bu değerin üstünde olduğu görülmektedir. Bu kadar büyüklüğü üreten yer ivmesinin de yapı tasarım ivmelerinin üstünde olduğu anlaşılmaktadır. Deprem merkezi koordinatlarına göre en büyük yer ivmesi 0.664 (g)=0,664×9,81=6,51 m/sn2 ve bir binada oluşabilecek en yüksek ivme 2 (g)=2×9,81=19,62 m/sn2 olarak tespit edilmiştir. Türkiye deprem tehlike haritalarındaki aynı koordinat noktalarında ise tasarıma esas olan değerlerde maksimum yer ivmesi 0,375 (g) ve maksimum bina ivmesi 1,075 (g) olarak öngörülmüştür.

Gerçekleşen 0,664 (g) değeri, 0,375 (g) olan tasarım ivme değerinden oldukça büyüktür. Bu ivmelerin bina ağırlığı ile çarpımı sonucunda da yapıya etkimesi beklenen/etkiyen deprem kuvveti belirlenmektedir. Sonuç olarak, bu ivmeler nedeniyle bölgede bir binaya etki eden kuvvetin, tasarıma esas deprem kuvvetinden oldukça büyük olduğu anlaşılmıştır.

Maraş depremi

Deprem Yönetmeliği Yeni Yapılacak Binalarda Ne Öngörüyor?

Deprem yönetmeliğine göre yeni yapılacak binalarda ana ilke; hafif depremlerde yapısal olan veya olmayan yapı elemanlarının hasar görmemesi, orta şiddetteki depremlerde oluşacak hasarın sınırlı ve onarılabilir düzeyde kalması, şiddetli depremlerde ise can güvenliğinin sağlanması amacı ile kalıcı yapısal hasar oluşumunun sınırlanmasıdır.

Bu bağlamda deprem yönetmeliğinde “süneklik” kavramı ön plana çıkmıştır. Süneklik (esneklik) yoluyla taşıyıcı sistemin kapasitesinin arttırılmasını sağlamak için, sistemin elastik ötesi şekil ve yer değiştirmesine izin verilerek tasarlanan binalarda, deprem dalgaları gibi önemli dinamik tesirler sonrasında deformasyon ve hasar oluşabilir. Hatta deformasyon miktarının, yatay taşıyıcılar üzerinde çatlak sınırları ötesine (plastik mafsal oluşumu) geçmesi söz konusu olabilir. Burada hedeflenen, hasar oluşan yapıda ani göçme riskini ortadan kaldırmak ve yapıdan sağ olarak çıkabilmektir.

Bu depremde oluşan deprem kuvvetleri, her ne kadar tasarıma esas olan deprem kuvvetinin üstünde olsa da binaların (hasar görmekle beraber), katlanmış plaklar halinde toptan göçmüş olmamaları ve içindekilerin sağ olarak çıkabilmeleri gerekirdi. Bu çerçevede; deprem yönetmeliğinin ana ilkesine aykırı olarak yapıların inşa sürecinde gerek kullanılmış olan malzeme ve işçilikte, gerekse de yapı tasarımında ilgili mevzuat ve yönetmelik hükümlerinin göz ardı edildiği sonucuna varıyoruz.

İkinci Depremde Yeni İnşa Edilen Binaların Göçmesi de İhtimal Dâhilindedir

Yapılan incelmelerde, yıkılan binaların önemli bir bölümünün 1999 depremi öncesinde yapılmış oldukları anlaşılmakla beraber, bu tarihten sonra inşa edilen yeni binaların da göçmüş oldukları tespit edilmiştir. 1999 sonrası yapılan binaların hasar görmeyeceği; hatta tasarım ve uygulamada ihmalin söz konusu olduğu yeni yapıların da göçme ihtimali olabileceği göz ardı edilmemelidir.

Bir deprem bölgesinde 7,7 ve 7,6 büyüklüğünde iki büyük bağımsız depremin on ili kapsayan coğrafya içinde görülmesi, bu kadar kısa sürede ve yakın segmentlerde olması pek rastlanır bir durum değildir. Kısa sürede gelen ikinci depremde yapı; donatılarını kaybetmiş, süneklik sınırını aşmış ve enerji tüketimini tamamlamışsa, yeni inşa edilmiş olsa bile göçme moduna ulaşması ihtimal dâhilindedir.

İlk Depremden Sonra Binaları Terk Etmemek Büyük Hata

Çok kısa bir zaman aralığında ve yakın bir segmentte, ikinci büyük deprem hesapta olmayan bir senaryo oluşturmuş, zaten yorgun olan binalar göçmüştür. Buradan gelecek uyarı; ilk depremden sonra gerekli incelemeler yapılmadan asla binaya girilmemesidir. Hatta daha sonrasında onarım ve güçlendirme olmadan yapı kullanıma açılmamalıdır.

Maraş depremi

Deprem Sonrası Planlama ve Atılabilecek Adımlar

Aşağıdaki hususlar, deprem sonrası atılacak ilk somut ve gerçekçi adımlar gibi duruyor:

  • Afet ve deprem işlerini kendi personeli ile yönetecek bakanlık düzeyinde kurum ihdas edilmesi,
  • Uygulama ve denetimlerden taviz vermeyecek biçimde gerek mevzuatlar bütününde gerekse de inşaatların yapımı safhasında etkin olan ve disiplini öne çıkaran kararlar alınarak yeni programlar ile prosesler oluşturulması,
  • Deprem bölgeleme haritalarında ve zaten çok ayrıntılı/hassas biçimde hazırlanmış olan mevcut deprem yönetmeliğinde, yeni oluşan şartların ve verilerin (örneğin; kısa sürede ve yakın segmentlerde aynı büyüklükte iki depremin meydana gelme olasılığı gibi) ele alınması, gerekli olan ilavelerin yapılması,
  • Yüksek yoğunluklu kent merkezi konumlarının, deprem kuşağı koşullarına göre üst ölçekli imar planlarında dikkate alınması, gerekli olan revize işlemlerinin yapılması, özellikle Hatay gibi illerde şehircilik anlayışına yeni bir soluk getirilmesi,
  • Yapı denetim mevzuatının yeniden dizayn edilmesi, sistemin müteahhit etki alanından çıkarılarak disiplini öne alan hükümlerin oluşturulması,
  • Özellikle Japonya’da uygulanan inşaat teknikleri (X, K, V şeklinde çapraz bağlantılı güçlendiriciler, enerji azaltan sönümleyici elemanlar, sismik yalıtma yöntemi vb.) konularında farkındalığın arttırılması ve uygulama alanlarının genişletilmesi,
  • Yüksek riskli deprem bölgelerinde ahşap, çelik, prefabrik yapı sistemlerinin uygulama alanlarının genişletilerek teşvik edilmesi.
PaylaşGönderPaylaşTweetPaylaş
Önceki

Yaşanan Depremler Bir Milat Olmak Zorunda

Sonraki

Doğal Afetlerde Yalıtımın Önemi

Sonraki
Doğal Afetlerde Yalıtımın Önemi

Doğal Afetlerde Yalıtımın Önemi

BU HAFTA EN ÇOK OKUNANLAR

bina çatlağı
Sektör

Betonarme Yapılardaki Çatlaklar ve Çözümleri

Osman Pekşen
28 Ocak 2023

Betonarme binalarda fiziksel/kimyasal etkiler sonucu gerilmeler nedeniyle oluşan yapısal ve uygulama kaynaklı çatlamalar, yapı elemanının dağılmayacak biçimde deformasyona uğraması şeklinde...

Devamını Oku
Kiracı, Satılacak Evi Göstermek Zorunda mı?

Kiracı, Satılacak Evi Göstermek Zorunda mı?

13 Ocak 2023
Kentsel Dönüşüm Sürecinde Önemli Değişiklikler

Kentsel Dönüşüm Sürecinde Önemli Değişiklikler

11 Ocak 2023
İmar Planlarına İtiraz Hakkının Önemli Detayları

İmar Planlarına İtiraz Hakkının Önemli Detayları

4 Ocak 2023
Müstakil Parsel Nedir?

Müstakil Parsel Nedir?

28 Eylül 2022

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Sektör

İnşaat Sektöründe Proje Planlama ve Yönetim

31 Mart 2022
Sektör

Kira Sözleşmesinin Feshi

10 Ekim 2022
Analiz

GİGDEKS 5: En Yüksek Fiyat 2. Çeyrekte Yakalandı

11 Temmuz 2022
İnovasyon

Esnek Ofis Sektörünün Dünü, Bugünü, Yarını

11 Kasım 2022
EMSAL.COM

Emsal.com, Türkiye ekonomisinin itici güçlerinden gayrimenkul sektörüne ışık tutmak amacıyla kurulmuştur.
 
Sektörün önemli konu başlıklarına dair farkındalığı hem üretici hem de tüketici açısından artırmak adına uzman kalemlerin görüşlerine yer verilen bu platformda, söz konusu alan; geniş bir perspektiften mercek altına alınmaktadır.
 
Emsal.com;

  • Uzman görüşlere ev sahipliği yapar,
  • Gayrimenkul sektörünün dijital kütüphanesidir,
  • Güvenli, kaliteli, tarafsız ve özgün içerikler yayınlar.

  • En Çok Okunanlar

  • İmarda Terimler ve Hesaplamalar
  • Yeni Evim: Ev İsteyenlere İmkân
  • Dairelerde Balkon Kapatmak Yasal mı?
  • İmar Planı Tadilatı Nedir ve Nasıl Yapılır?
  • Vaziyet Planı Nedir?
  • Kiracı Satılacak Evi Göstermek Zorunda mı?
  • Ruhsata Tabi Binaların Yıkım Mevzuatı
  • Değer Artış Kazancı Tespitinde İktisap Tarihi
  • Mimaride En Çok Kullanılan Yapı Malzemeleri
  • Kentsel Gelişimde Sürdürülebilir Modeller
  • Kentsel Dönüşüm Sürecindeki Değişiklikler
  • İmar Planlarına İtiraz Hakkının Detayları
  • Kategoriler

    • Gündem
    • Sektör
    • Mevzuat
    • Analiz
    • İnovasyon
    • Sürdürülebilirlik
    • Söyleşi
    • Yazarlar

    Politikalar

    • Yayın İlkeleri
    • KVKK Aydınlatma Metni
    • Gizlilik Politikası
    • Çerez Politikası

    E-Bülten

    Tüm güncel gelişmeler ve haberler için
    e-posta listemize abone olun!

      • Hakkımızda
      • Künye
      • Etkinlikler
      • İletişim

      © 2023 | Tüm Hakları Saklıdır. | emsal.com

      No Result
      Tüm Sonuçları Göster
      • Gündem
      • Sektör
      • Mevzuat
      • Analiz
      • İnovasyon
      • Sürdürülebilirlik
      • Söyleşi
      • Etkinlikler
      • Konular
      • Hakkımızda
      • Künye
      • İletişim

      © 2023 | Tüm Hakları Saklıdır. | emsal.com

      Deneyimlerinizi kişiselleştirmek amacıyla KVKK uyarınca kullanılan çerezler yönetebilir. Daha fazla bilgi için tıklayın.