İçindekiler
Okulların kapanması ile kimimiz için tatil dönemi başladı. Seyahat ve konaklama güvenliği ise bu dönemde her şeyden önce geliyor. Çok değil, bu yılın başında 21 ocak günü Kartalkaya yangınında yaşanan tarifsiz acı, hepimizi derinden etkilediği gibi planladığımız konaklamalar için de haklı endişeler taşımamıza sebep oldu. Sonuç olarak seyahatlerde dikkat edilmesi gereken konular arasına konaklama tesislerinde yangın güvenliği de girdi.
Otel, motel, pansiyon, misafirhane vb. konaklama rezervasyonlarımızın çoğunu acenteler aracılığı ile yaptırıyoruz. Yapıların ne kadar güvenli olduğu konusunda bir fikrimiz yok. Evet artan denetimlerle tüm konaklama tesisleri olması gereken güvenli hâle sokulmaya başlandı ama biz de kendi yapabileceklerimizi ve haklarımızı mutlaka öğrenmeliyiz.
Kaç zamandır çok sayıda insan yangın üzerine konuşuyor ve farkındalık yaratmaya çalışıyor, detaylı bilgiler veriyor. Görülen o ki, mühendis ve mimarların alanında olan “yangın” konusunu aslında daha çok bu konuda çalışmayanların bilmesine ihtiyaç var.
Yangın Güvenliğine Dair Önemli Kavramlar
Acil Durum (Eylem) Planı
Müdahale, arana kurtarma, koruma, ilk yardım gibi acil durum operasyonlarının kimler tarafından nasıl yapılacağını gösteren planlardır. Güncelliği sürekli korunmalı, acil durumlar öncesinde hazırlanarak tatbikatlarla kişilerin aktif kalması sağlanmalıdır.
Yangın Tahliye (Kaçış) Planı
Yangın merdivenleri, yangın dolapları, itfaiye bağlantı ağızları, kaçış yolları gibi yangın sistemi elemanları yerlerinin, mimari projeye renkli olarak işaretlendiği planlardır. Bu planlarda, olası acil durumlara yakalandığınızda hareket tarzı ve güzergâhınız da yer alır.
Yangın Kapısı
Kapalı durumda ısı, alev ve duman geçişine (üretim standardına göre) belirli süre (60, 90,120 dk) direnebilecek nitelikteki kapılardır. Özel mekanizmaya sahiptir. Yaklaşık kapı genişliğinde panik bar ile kaçış yönüne doğru açılırlar.
Kaçış (Yangın) Merdiveni
Başta yangın olmak üzere acil durumlarda, binadaki insanların emniyetli ve hızlı bir şekilde tabii zemin seviyesine erişimini sağlayan, yangına karşı korunumlu merdivenlerdir.
Yağmurlama Sistemleri (Islak Borulu)
Son noktası farklı tipte sprinkler başlıklarından oluşan, sistemi besleyen boruların sürekli su ile dolu tutulduğu ve yangın su deposundan beslenip pompa aracılığı ile basınçlandırılan sistemdir.
Yangın Dolabı
Yangın anında ilk müdahalenin yapılması amacıyla içinde vana, hortum, su püskürtme ucu ve olası diğer yangın söndürme ekipmanlarını barındıran farklı tiplere sahip dolaptır.
Yangın Tüpü
Genellikle acil durumlarda küçük yangınları söndürmek veya kontrol etmek için kullanılan aktif bir yangından korunma cihazıdır. Karşılaştığınız dolaplardaki basınç göstergesinin yeşil renk bölgesinde olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
Yangın Bölgesi (Zonu)
Yangın durumunda uyarı ve söndürme tedbirleri diğer bölümlerdeki sistemlerden ayrı olarak devreye giren bölümdür. Yangın zonu olarak belirlenen bölgede çıkan yangının kontrol altında tutularak yapının geri kalanının kurtulması hedeflenir. İlk yardım önlemlerinin alınması ile bina içerisindeki kişilere gerekli müdahalelerin sağlanmasına ve itfaiyenin bölgeye ulaşabilmesine olanak sağlar. Yangın zonlarının sayısı ve detayları, yapı hizmet cinsine, kat sayısına ve birim kat alanına göre değişiklik göstermektedir.
Yangına dayanıklı hâle getirilmesi gereken en önemli bölümler; döşemeler ile yangın duvarları üzerlerindeki elektrik ve mekanik tesisat geçişleri, çatıya çıkan boşluklar, elektrik ve mekanik tesisat şaftları, elektrik pano odaları, yangın kaçış merdivenleri ve holleri, mutfaklar, asansörler, pompa ve kazan daireleri ile yanıcı ve patlayıcı sıvıların bulunduğu bölümlerdir.
Duman Kontrolü
Yangın durumunda yapı içerisindeki duman ve sıcak gazların yayılımını denetlemek için alınan tedbirlerin tümüdür.
Duman Tahliye Sistemleri
Yangın durumunda oluşan dumanın mahal veya yapının tümünden atmosfere çıkarılmasını sağlar. Bu sistemlerle, yangının yayılmasının önüne geçme, güvenli tahliyeyi sağlama ve ekiplerin müdahalesine yardımcı olma hedeflenir.
Basınçlandırma
Kaçış yolu ve merdivenlerindeki iç hava basıncının taze hava fanı yardımıyla artırılmasıdır. Böylece bu alanlardaki basınç diğer mahallere göre yüksek tutularak olası duman sızıntılarının önlenmesi amaçlanır.
Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri
Yangın algılama ve alarm sistemleri her türlü yapı, bina, tesis ve işletmelerde çıkabilecek yangınları daha başlangıç aşamasında tespit etmek, yapı kullanıcılarını bu durundan haberdar etmek, gerekli güvenlik birimlerine ve itfaiyeye haber vermek amacıyla kurulan hem can hem de mal korumaya yönelik farklı model ve çalışma prensibindeki sistemlerdir.
Tesise Giriş ve Odanıza Geçişte Dikkat Etmeniz Gerekenler
- Tavan ve duvarlara bakıp yağmurlama (sprinkler) sisteminin var olup olmadığını görün. Yetkiliye sorun.
- Yangın pompalarının sorunsuz çalıştığını teyit edin. Yangın dolaplarının ve tüplerinin lobi ve koridorlarda uyarı işaretleri ile net anlaşılır ve kolay erişilebilir yerde olup olmadığına bakın.
- Duman dedektörlerini gözlemleyin (birçok model çalışma sırasında ışıklı sinyal verir).
- Sesli acil durun cihazlarını görün. Acil çıkış kapı ve yollarının net anlaşılır ve kolay erişilebilir olduğuna bakın.
- Levha ve ışıklı / fosforlu yönlendirmelerin mevcudiyetini sorgulayın.
- Odanız ile en yakın acil çıkış kapısı / merdivenine olan mesafeyi gözlemleyin. Acil çıkış kapısına gidin ve kolayca açılıp açılmadığını kontrol edin.
Odanıza Yerleşince Dikkat Etmeniz Gerekenler
- Tavan ve duvarlara bakıp yağmurlama (sprinkler) sisteminin var olup olmadığını görün.
- Duman dedektörlerini gözlemleyin (birçok model çalışma sırasında ışıklı sinyal verir).
- Oda kapınızın acil durumlara uygun olup olmadığını sorun.
- Odanızda yangın tahliye planının varlığını kontrol edin. Planda gösterilen kaçış yönleri ile gerçeği kıyaslayın.
- Oda pencere ve kapılarının hızlı ve kolay açılıp açılmadığını kontrol edin.
- Kapı kilit mekanizmasının sağlamlığını kontrol edin, acil durumda hızla açıp kaçabilmeniz gerektiğini unutmayın.
Yangın Durumunda Dikkat Etmeniz Gerekenler
- Sakin olun.
- Alarm duyduğunuzda veya duman fark ettiğinizde asansörleri değil mahali de gözlemleyerek yangın kaçışlarını tercih edin.
- Odadan çıkamadığınız durunda, havlu, çarşaf, nevresim vb. ıslatarak kapı altlarını kapatın, dumanın içeri girmesini engelleyin.
- Tahliye sırasında yoğun dumanla karşılaşmanız durumunda alçak durarak hareket edin. Duman yukarı yükselirken, temiz hava zemine yakın alanda birikir.
- Duman veya alev gördüğünüzde alarm butonlarına basın, resepsiyona haber verin.
- Diğer misafirleri de uyarın ana panik ortanı oluşturmayın.
- Toplanma alanına doğru hızla gidin.
- Aile veya grup üyelerinin eksiksiz olduğunu kontrol edin.
Sonuç
Tüm konaklama tesisleri “Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik” kapsamında güvenlik standartlarını sağlamak zorundadır. Tesiste herhangi bir eksiklik veya sorun gördüğünüzde, sizi şüpheye düşüren bir durum olduğunda durumu yetkililere bildirmekten ve gerekli önlemlerin alınması talebinizden vazgeçmeyin, resmî kurumlara bildirin.
Unutmayın!
Yangın güvenliği, idare denetiminde ve tesis yatırımcısının kapsamında olmakla beraber toplumsal bir sorumluluktur.
