Sektörün Emsal'i
Etkinlikler
EMSAL.COM
  • Gündem
  • Sektör
  • Mevzuat
  • Analiz
  • İnovasyon
  • Sürdürülebilirlik
  • Söyleşi
  • Yazarlar
No Result
Tüm Sonuçları Göster
  • Gündem
  • Sektör
  • Mevzuat
  • Analiz
  • İnovasyon
  • Sürdürülebilirlik
  • Söyleşi
  • Yazarlar
No Result
Tüm Sonuçları Göster
EMSAL.COM

Ana Sayfa » Kapsamlı Planlamadan Stratejik Mekânsal Planlamaya Geçiş

Kapsamlı Planlamadan Stratejik Mekânsal Planlamaya Geçiş

Kapsamlı planlama; arazi kullanımına bağımlı, sosyal donatı, ulaşım ve konut alanlarının bütüncül şekilde belirlenmesi yaklaşımını benimsemektedir. Stratejik planlama ise sorunların saptanması ve çözümü ile ilgilenmekte, eylem odaklı bir yaklaşımı esas almaktadır.

Volkan İdris Sarı Volkan İdris Sarı
21 Ağustos 2023
Etiketler: Mimari, Planlama
Okuma Süresi:4 dakika
A A
Kapsamlı Planlamadan Stratejik Mekânsal Planlamaya Geçiş
PaylaşPaylaşPaylaşPaylaşPaylaş

İçindekiler

  • Kapsamlı Planlama Nedir?
  • Stratejik Mekânsal Planlama Nedir?
  • Kapsamlı Planlama ile Stratejik Planlama Arasındaki Fark
  • Stratejik Planlama Sürecinin Özellikleri Nelerdir?

Sanayi Devrimi sonrasında giderek artan üretim alanlarının kentlerin içinde ya da hemen çeperinde yer seçmesiyle ortaya çıkan toplumsal sağlık ve çevre sorunlarıyla, mekânsal planlamaya duyulan gereksinim artmıştır. Bu ihtiyacın karşılanması amacıyla ortaya atılan “akılcı kapsamlı planlama” yaklaşımı, 1960’lara kadar şehirlerin biçimlendirilmesine yön vermiştir. Kapsamlı planlamadaki en önemli amaç, kentin bağlı olduğu mekânsal sistemi detaylı araştırma ve analizlerle tespit etmek ve şehri; sosyoekonomik yapı da dâhil olmak üzere tüm mekânıyla kapsamlı bir plan ile yönlendirmektir.

Kapsamlı Planlama Nedir?

Kapsamlı planlama; toplumun tümünü gözeterek kamu yararı doğrultusunda teknisyenler tarafından hazırlanan politika öncelikli planlama yaklaşımıdır. Bu yaklaşımın öne çıkan özellikleri ise şöyle sıralanabilir:

İlginizi Çekebilir

Planlı Kentleşmenin Sanayi Durakları: OSB’ler ve Kent Planlaması

Sosyolojik Farklılığı Gözeten Dünya Projelerinden Örnekler

  • Detaylı ve geniş araştırma ile analizlere dayanır,
  • Farklı ölçekli planlar arasında kademelenmeyi öngörür,
  • Mekânsal planlamaya ilişkin yasalar temel alınarak hazırlanır,
  • Arazi kullanımına yönelik uzun vadeli hedefler koyar,
  • Fiziksel gelişimin düzenlenmesine odaklanır,
  • Sosyal ve ekonomik yapının yönlendirilmesini hedefler.

Üst ölçekli nazım planlar ve alt ölçekli uygulama planları ile hayata geçirilen bu yaklaşım, bizzat planlama teknisyenleri tarafından yürütülmektedir. 1960’lı yıllarla birlikte kapsamlı planlama anlayışının ani gelişmelere karşı çözüm üretememesi gibi eleştirilerle birlikte 2 aşamalı “yapısal planlama” yaklaşımına geçiş sağlanmıştır. Bir tür eylem planı yaklaşımı benimseyen yapısal planlamada, kesin ve nihai arazi kullanım kararları vermek yerine değişen koşullara göre karar öngörüleri ve uygulama araçları geliştirilmektedir. 1990’larla birlikte bağlam yeniden değişmiş, planın içeriği ve kapsamından ziyade planlama sürecinin nasıl yönetileceğine ilişkin eleştirilere bağlı olarak “stratejik planlama” yaklaşımı mekânsal planlama sürecine girmeye başlamıştır.

Stratejik Mekânsal Planlama Nedir?

Stratejik mekânsal planlama; aşağıdan yukarıya doğru toplumsal bir süreç olarak tasarlanmakta ve planlama sürecinden etkilenecek tüm paydaşları bir araya getirerek etkileşimli ortak bir hedef belirlemektedir. Bu yaklaşımın başarısı ise eski planlama yaklaşımlarından edinilen derslerin analiz edilmesine ve stratejik yaklaşımın tüm aktörler tarafından içselleştirilerek tüm süreçlere yansıtılmasına bağlıdır.

Stratejik mekânsal planlamaya ilişkin değerlendirmeleri daha sağlıklı yapabilmek için literatürde bu planlama türünün hangi planlama yaklaşımı yerine önerildiği incelenmelidir. Özellikle büyük kentlerde ortaya çıkan yeni olgu ve sorunlar karşısında geleneksel kapsamlı planlama yaklaşımının yetersiz kalması, ani ve büyük değişimlere karşı çözüm üretememesi neticesinde daha esnek bir yaklaşım olarak tanımlanan stratejik mekânsal planlama gelişmiştir.

Kapsamlı Planlama ile Stratejik Planlama Arasındaki Fark

Kapsamlı planlama, arazi kullanımına bağımlı, sosyal donatı, ulaşım ve konut alanlarının bütüncül şekilde belirlenmesi yaklaşımını benimsemektedir. Stratejik planlama ise sorunların saptanması ve çözümü ile ilgilenmekte, eylem odaklı bir yaklaşımı esas almaktadır. Stratejik planlama, kapsamlı planlamaya göre daha esnek nitelikte olmasıyla koşullara göre değişiklik yapılmasına olanak vermektedir. Stratejik planlama yaklaşımı, müşterek vizyon, katılım, iletişim, müzakere, etkileşim, eylem oluşturma ve etaplamanın yer aldığı bir planlama olarak kapsamlı planlamadan farklılaşmaktadır. Stratejik planlamada, planlar arası kademelenmenin oluşturduğu denetimin yerine politikalar, hedefler, kriterler ve uygulama arasındaki tutarlılığın esas alındığı, planı yerinde sahiplenme ve plana ilişkin söz sahibi olabilmenin sağlandığı bir katılım mekanizması gelişmiştir.

Stratejik Planlama Sürecinin Özellikleri Nelerdir?

Stratejik Planlama Sürecinin Özellikleri Nelerdir?

Bu farklılığı daha açık ve anlaşılır bir şekilde ortaya koymak için stratejik planlama yaklaşımını kapsamlı planlamadan ayrıştıran ve onu özgün kılan özellikleri ortaya koymak faydalı olacaktır. Yapılan literatür incelemelerinde stratejik mekânsal planlamayı özgün kılan özellikler; odaklanma, eylem, esneklik, etkileşim, yerindenlik ve katılım / yönetişim olarak ortaya çıkmıştır. Bu doğrultuda stratejik mekânsal planlama özellikleri, aşağıdaki unsurları içerir:

  • Odaklanma: Sınırlı sayıda anahtar kavram alanlarına odaklanır, fırsatlar ve tehditler bağlamında güçlü ve zayıf yönleri belirler, planlama kararları için stratejik seçimler yapar, tüm sektörler için bağlayıcı çoklu alternatifler ortaya koymaz.
  • Eylem: Eyleme, uygulamaya ve sonuca yöneliktir; sadece ne yapılacağını değil, nasıl yapılacağını da tarif eder.
  • Esneklik: Farklı coğrafya ve ölçekler için aynılaştıran, kalıba koyan, tekdüzeleştiren değil; temel ilke ve standartları belirleyerek farklı yaklaşımlara ve yerel özelliklere açık esnek bir planlama sunar.
  • Etkileşim: Sadece fiziksel gelişmeyi değil; fiziksel gelişme ile ekonomik, sosyal, kültürel ve kurumsal gelişimi etkileşimli bir şekilde ele alır.
  • Yerindenlik: Ortak karar alma süreçlerini güçlendiren bir yapıda; ulusal düzeyde düzenleyici ve yönlendirici kararların alınmasını, planlama ve uygulamanın ise yerinde gerçekleşmesini teşvik eder.
  • Katılım / yönetişim: Kamusal ve özel ana aktör ile paydaşları tanımlar ve bir araya getirir, planlama sürecine çok daha geniş ve çeşitli katılım mekanizmalarını içerir. Diğer yandan katılımcılardan tek tek görüş almak yerine paydaşlar arası etkileşimi sağlar. Planlama kararlarına yönelik toplumsal sahiplenmeyi de sağlayacak çok düzeyli ve geniş bir yönetişim yapısı kurar.
PaylaşGönderPaylaşTweetPaylaş
Önceki

Akıllı Şehirlerde Tesis Yönetimi

Sonraki

Kamulaştırmadaki Bedel Sorununa Anayasa Mahkemesi Hamlesi

Sonraki
Anayasa Mahkemesi Kamulaştırma Bedeli İptal Kararı

Kamulaştırmadaki Bedel Sorununa Anayasa Mahkemesi Hamlesi

BU HAFTA EN ÇOK OKUNANLAR

Hangi Masraf Ev Sahibine, Hangisi Kiracıya?
Mevzuat

Hangi Masraf Ev Sahibine, Hangisi Kiracıya?

Pelin Şenol Baruh
25 Ocak 2023

Kiracılar ile ev sahipleri arasında mülke yapılan masrafların paylaşımı konusunda anlaşmazlıklar yaşanabilmektedir. Ev sahibi neleri karşılar, zorunlu giderler kiradan düşer...

Devamını Oku
Tarlaya İmar İzni Nasıl ve Nereden Alınır?

Tarlaya İmar İzni Nasıl ve Nereden Alınır?

24 Temmuz 2023
Kentsel Dönüşümde Yapım Yardımı ve Hibe Şartları

Kentsel Dönüşümde Yapım Yardımı ve Hibe Şartları

19 Aralık 2024
Köy Yerleşik Alanı Dışında Yapılaşma

Köy Yerleşik Alanı Dışında Yapılaşma

18 Ekim 2023
Rezerv Yapı Alanında Hak Sahiplerini Bekleyen Handikaplar

Rezerv Yapı Alanında Hak Sahiplerini Bekleyen Handikaplar

28 Ağustos 2024

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Analiz

İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi Temmuz 2022

19 Ağustos 2022
Akıllı Şehirler

Akıllı Şehirler Kamu Kaynaklarıyla Finanse Edilebilir mi?

3 Temmuz 2023
Analiz

AVM Metrekare Verimlilik Endeksi Enflasyonun Üzerinde Arttı

10 Aralık 2024
İnovasyon

Proje Geliştirme Süreçlerinde Yeni Yaklaşımlar

24 Ocak 2023
EMSAL.COM

Emsal.com, Türkiye ekonomisinin itici güçlerinden gayrimenkul sektörüne ışık tutmak amacıyla kurulmuştur.
 
Sektörün önemli konu başlıklarına dair farkındalığı hem üretici hem de tüketici açısından artırmak adına uzman kalemlerin görüşlerine yer verilen bu platformda, söz konusu alan; geniş bir perspektiften mercek altına alınmaktadır.
 
Emsal.com;

  • Uzman görüşlere ev sahipliği yapar,
  • Gayrimenkul sektörünün dijital kütüphanesidir,
  • Güvenli, kaliteli, tarafsız ve özgün içerikler yayınlar.

  • En Çok Okunanlar

  • Yapı Tatil Tutanağı Nedir, Neden Önemlidir?
  • Bina Kimlik Sistemi Devrede, Peki Yeterli mi?
  • İstanbul’un Gelecek 10 Yılda Konut İhtiyacı
  • Gayrimenkulde Yurt Dışı Talebi
  • Hisseli Tapuda Ön Alım Hakkı ve Fiili Taksim
  • Proptech Nedir, Nerede Kullanılır?
  • Afete Dirençli Kent Nedir?
  • Kiracılı Ev Satılırsa Ne Olur?
  • Kira Davalarında Arabuluculuk Dönemi
  • İmarda Terimler ve Hesaplamalar
  • Dairelerde Balkon Kapatmak Yasal mı?
  • İmar Planı Tadilatı Nedir ve Nasıl Yapılır?
  • Kiracı Satılacak Evi Göstermek Zorunda mı?
  • Kategoriler

    • Gündem
    • Sektör
    • Mevzuat
    • Analiz
    • İnovasyon
    • Sürdürülebilirlik
    • Söyleşi
    • Yazarlar

    Politikalar

    • Yayın İlkeleri
    • KVKK Aydınlatma Metni
    • Gizlilik Politikası
    • Çerez Politikası

    Telegram

    Tüm güncel gelişmeler ve haberler için
    Telegram kanalımıza katılın!

    Kanala Katılın
    • Hakkımızda
    • Künye
    • Etkinlikler
    • İletişim

    © 2025 | Tüm Hakları Saklıdır. | emsal.com

    No Result
    Tüm Sonuçları Göster
    • Gündem
    • Sektör
    • Mevzuat
    • Analiz
    • İnovasyon
    • Sürdürülebilirlik
    • Söyleşi
    • Etkinlikler
    • Konular
    • Yazarlar
    • Hakkımızda
    • Künye
    • Sektörün Emsal’i
    • İletişim

    © 2025 | Tüm Hakları Saklıdır. | emsal.com

    Deneyimlerinizi kişiselleştirmek amacıyla KVKK uyarınca kullanılan çerezler yönetebilir. Daha fazla bilgi için tıklayın.