İçindekiler
Proptech terimi, İngilizcedeki property technologies ifadesinin kısaltması olarak ortaya çıkmıştır. Türkçede ise bu terim, gayrimenkul teknolojileri anlamına gelmektedir. Kavramsal olarak gayrimenkule ilişkin herhangi bir teknoloji, proptech çatısı altında değerlendirilebilir. Başka bir ifadeyle proptech, bilgi teknolojilerinin gayrimenkul alanına uygulanmasıdır.
Proptech Neden Önemli?
Son yıllarda birçok akademik kurum ve meslek örgütü tarafından dijitalleşme ile bunun neden olabileceği riskler/avantajlar üzerine çalışmalar yapılmaktadır.
Özellikle emek yoğun sektörler olan gayrimenkul ve varlık değerleme, gayrimenkul pazarlaması, tesis ve gayrimenkul yönetimi gibi alanlarda teknolojiye ihtiyaç duyulmaktadır.
Örneklendirecek olursak söz konusu alanlarda; veri tabanı ve veri ambarı tasarımı, bilgi ve karar destek sistemleri, nesnelerin interneti, veri madenciliği, büyük veri/yapay zekâ başta olmak üzere güncel araçlarla işlemlerin teknolojiye dayalı şekilde yapılmasına öncelik verilmektedir.
Dünyada arazi, gayrimenkul, yapım yönetimi ve çevre alanındaki önemli meslek eğitim ve akreditasyon kurumu olan Lisanslı Değerleme Uzmanları Kraliyet Kurumu (Royal Institution of Chartered Surveyors, RICS) tarafından yayımlanan Mesleğin Geleceği (Future of the Profession)1 adlı raporda, gelecek yıllarda gayrimenkul alanındaki uzmanların yaptıkları işe önderlik edebilmeleri için dünyanın nasıl değiştiğini anlamaları gerektiği vurgulanmaktadır.
Bu nedenle gelecekte ihtiyaç duyulacak beceriler ve iş modelleri ile meslek standartlarını oluşturma ve uygulama şekilleri hakkında düşünülmesi gerekmektedir.
Dijital bozulma, inovasyon, proptech, siber güvenlik, AI (Artificial Intelligence-Yapay Zeka), Alexa, IoT (Internet of Things-Nesnelerin İnterneti), akıllı binalar, akıllı şehirler, sürücüsüz otomobiller gibi kavramların her biri; son yıllarda gayrimenkul ve kentler üzerine güncel tartışma konuları oluşturmaktadır.
Morphosis ve RICS’in 2018 yılında yayımladığı, “Eşiği Geçmek: Gayrimenkulde ve Şehirlerde Sürdürülebilir Dijitalleşme İçin Bir Kitap” 2 adlı eserde ortaya konduğu gibi bir süreden beri ortaya çıkmakta olan dijital teknolojiler; artık birbiriyle bütünleşmektedir. Yine söz konusu teknolojilerin yaygınlaşması; yüksek düzeydeki yatırımlar, toplumun kabulü ve mevzuat tarafından teşvik edilmektedir.
İnsanlık kendisi için dönüşümsel, gayrimenkul ve şehirler içinse son derece önemli sonuçlar doğuracak dijitalleşmiş bir yaşam biçimine adım atmaktadır.
RICS tarafından yapılan bir diğer çalışmada da3 blok zinciri, dijital ikizler ve diğer platformlar aracılığıyla yapılı çevrenin dijitalleşmesine güç veren teknolojik değişimin hızı vurgulanmıştır.
Proptech, Fintech, Insurtech ve Diğerleri…
Yazının başında belirttiğimiz gibi proptech gayrimenkul teknolojileri anlamına gelirken, fintech finans teknolojileri, insurtech ise sigortacılık teknolojileri anlamını taşımaktadır. Bunlar, birbiriyle kesişebilen kavramlardır. Örneğin fintech alanındaki bir yazılım, gayrimenkulleri de konu alabilir. Yani, “Bu teknoloji proptech midir yoksa fintech midir?” diye çelişkiye düşülmemelidir.
Proptech Uygulamaları
Proptech, gayrimenkule ilişkin tüm teknolojilerdir. Yani el değiştirme (alım-satım), kiralama, planlama, değerleme, kullanma, tasarım, ölçme, pazarlama, yapım, keşif-metraj, işletme, mülkiyet, sigorta, finansman, ruhsat alma, tadilat, dönüşüm, ifraz, tevhit, geliştirme, toplulaştırma gibi işlemler için ortaya çıkan teknolojiler; proptech olarak kabul edilmektedir.
Bunlar karşımıza bir web sayfası olarak çıkabileceği gibi; gömülü sistem, masaüstü uygulaması, mobil uygulama veya giyilebilir teknoloji biçiminde de çıkabilir. Bu alanda çok sayıda uygulama görülmektedir.
Uluslararası denetim ve danışmanlık şirketi KPMG bu temaları, dört başlık altında ele almaktadır:
- Kentsel planlama,
- Tasarım ve inşaat,
- Arama, satış ve satın alma,
- Kiralama ve yönetim.
Dijitalleşme ve Proptech
Proptech olgusu beraberinde, dijitalleşme veya dijital dönüşüm kavramlarını da getirmektedir. Yıkıcı teknolojiler (disruptive technologies), gelişen teknoloji sayesinde önceden yapılması mümkün olmayan bir şeyin yapılabilir hâle gelmesini veya hâlihazırda yapılmakta olan bir faaliyetin daha verimli bir biçimde gerçekleştirilmesini kapsamaktadır.
Bu da mevcut süreçlerin dijital dönüşüme uğramasıyla, yani dijitalleşme olgusuyla mümkündür. Dolayısıyla bu alan, “gayrimenkul alanında dijitalleşme (süreç/dönüşüm) ve gayrimenkul teknolojileri” ifadesiyle özetlenebilir.
Türkiye’de bakanlıkların, üniversitelerin, meslek ve sivil toplum örgütlerinin teknolojik gelişime ve dijital dönüşüm konularına odaklandıkları gözlemlenmektedir.
“Türkiye’deki Dijital Değişime CEO Bakışı” 4 adlı çalışmada dijital değişim; “dijital, sosyal, mobil ve yeni teknolojileri kullanarak, müşteriler ile ekosisteme değer yaratacak, iş süreçlerini geliştirecek ve tüm şirketin yetkinliklerini arttıracak yeni iş yapış ve yeni düşünüş şekillerine geçiş süreci” olarak tanımlanmıştır.
Aynı çalışmada dijital değişim; “Tüketicilerin, müşterilerin, şirketlerin, değer zincirlerinin, sektörlerin, (…) alışılagelen değişim hızından çok daha farklı biçimde değişime maruz kalması” olarak da ifade edilmektedir.
Çalışmaya göre kurumlarda dijital olgunluk ve strateji arasında önemli bir korelasyon bulunduğu ve dijitalleşmenin hangi sektörde olursa olsun kurumsal anlamda gerçek bir değişim dönemi yaşatacağı belirtilmektedir.
Proptech’in Sunduğu Olanaklar
Proptech; gayrimenkul endüstrisinde dijitalleştirilmiş, otomasyon odaklı dönüşümün eş anlamlısı olarak da kabul edilebilir. Bu nedenle belirli bir zamanda pratik olarak mümkün olmasa bile; her zaman tüm aracıları teknoloji veya dijital çözümlerle değiştirmeye çalışmak ve tüm yazılım çözümlerini uyumlu hâle getirmek amaçlanmalıdır.
Proptech endüstrisi, henüz başlangıç aşamasındadır. Bu endüstrinin gelişimi için günümüzde kullanılmakta olan tüm çözümlere duyulan ihtiyaç sorgulanmalı, bunların daha hızlı ve daha ucuz yapılma yolları tartışılmalıdır. Bunu gerçekleştirirken de tüm aşamalarda; “şeffaflık, hız ve maliyet” olmak üzere üç özelliğe odaklanılmalıdır.
Proptech, Dijital Dönüşümden Daha Fazlası
Sonuç olarak proptech, dijital dönüşümden daha fazlasıdır. Teknoloji, gayrimenkul sektörünün kalbine müşteri deneyimini koymaya yardımcı olabilir.
Doğası gereği proptech, verimlilik sağlamayı hedefler. Buradaki verim artışı; iş gücü, zaman, mekân, sermaye, enerji ve diğer kaynakların tasarrufu ile olabileceği gibi; erişilebilirlik, sosyal içerme, sinerji, aynı anda hizmet verilebilen kullanıcı sayısı veya beklentiler ve tahminler ile gerçekleşen durum uyumluluğunun artması şeklinde de olabilir. Gayrimenkul alanında faaliyette bulunan her kesimin, teknoloji kullanımı ve yeterlilik yönünden kendini analiz etmesi ve yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası düzeylerde rekabet etme kabiliyetini artırmak için güncel gelişmeleri takip etmesi önerilmektedir.
Kaynakça:
1: Mesleğin Geleceği (Future of the Profession)
2: Eşiği Geçmek: Gayrimenkulde ve Şehirlerde Sürdürülebilir Dijitalleşme İçin Bir Kitap
