İçindekiler
Sahibinden.com ve Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) iş birliğiyle hazırlanan “sahibindex Satılık ve Kiralık Konut Piyasası Görünümü: Ağustos 2024” raporları kamuoyu ile paylaşıldı.
Kiralık ve satılık konut piyasasındaki değişimlerin mercek altına alındığı raporda aktarılan bilgilere göre hazirandan temmuza Türkiye genelindeki cari konut fiyatı artış oranı enflasyon oranından daha düşük olduğu için hem ülke genelinde hem de üç büyükşehirdeki reel satış fiyatı düştü. Bunun yanında Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış reel kirada yıllık değişim oranları uzun süredir azalıyor. Geçen yılın mayıs ayından haziran ayına ortalama reel kirada yıllık değişim oranı Şubat 2023’te yüzde 86,6 ile zirve yaptıktan sonra inişe geçmiş durumda.
Reel Konut Fiyatında Düşüş Yaşanıyor
Açıklanan verilere göre Türkiye genelindeki cari konut fiyatı artış oranı (hazirandan temmuz ayına kadar) enflasyon oranından daha düşük olduğu için hem ülke genelinde hem de üç büyükşehirde konut reel satış fiyatı düşmüş durumda.
Konut reel fiyatlarındaki yıllık düşüş oranı ülke genelinde yüzde -21,1’e, İstanbul’da yüzde -22,7’ye, İzmir’de yüzde -18,4’e, Ankara’da ise yüzde -19,1’e kadar gerilemiş durumda. Reel fiyatlarla kira ortalaması ise geçen yılın aynı ayına göre İstanbul’da yüzde 10,5, Ankara’da yüzde 1,6, İzmir’de ise yüzde 0,5 daha düşüktür.
Rapora göre 2020 yılından itibaren sürekli artan ülke genelindeki reel konut fiyat endeksinin 2023 Temmuz’dan bu yana gösterdiği düşüş 2024 Temmuz’da da devam etti. Son bir yıldır cari konut fiyatları sistematik olarak enflasyonun altında kaldığı için reel fiyatlar da azalıyor.
Üç Büyük İlde Reel Satış Fiyat Endeksi Geriledi
Verilere göre son bir yılda düşüşte olan konut reel satış fiyat endeksi haziran ayındaki durağanlık sonrası temmuz ayında da düşüşünü devam ettirdi. Hazirandan temmuza reel konut fiyat endeksi İstanbul’da 5,1 puan, Ankara’da 3,8 puan, İzmir’de ise 2,7 puan azaldı. Reel konut fiyat endeksi temmuz ayında İstanbul’da 157,3, Ankara’da 181,9, İzmir’de ise 171,8 oldu
Düşüşler yıllık reel fiyat artış oranlarında da kendini gösterdi. Ağustos 2022’de yüzde 65,8’e ulaşan yıllık konut reel fiyat artışları Eylül 2022’den itibaren hızla düşüşe geçti. 6 şubat depreminin etkisiyle Nisan 2023’te geçici olarak yükselen yıllık reel fiyat artışı, mayıstan itibaren yeniden azalmaya, bu yılın başından itibaren de mutlak olarak düşmeye başladı.
Konut Talebi Yükseliyor
Konut talep endeksinin de incelendiği rapor verilerine göre 2023 Ocak’ta istisnai bir sıçrama yaparak 235’e yükselen talep endeksi, 2023 Şubat depremi sonrası düşüş yönlü bir seyir izledi ve Kasım 2023’te 88,7’ye kadar düştü. Endeks, Aralık 2023’ten itibaren yönünü yukarı çevirerek Haziran’dan Temmuz’a yüzde 37,8’lik sert bir artışla 142,4’e geldi.
Reel Kirada Yıllık Değişim Ne Durumda?
Rapora göre Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış reel kirada yıllık değişim oranları uzun süredir düşüş gösteriyor. Çalışmada ilgili kısım şöyle aktarılıyor:
Geçen yılın mayıs ayından haziran ayına (istisnai artış hariç) ortalama reel kirada yıllık değişim oranı Şubat 2023’te yüzde 86,6 ile zirve yaptıktan sonra inişe geçmiştir. Şubat 2024 itibarıyla yerini negatif artışlara bırakan yıllık reel kira fiyatları değişimi Temmuzda yüzde – 9,8 oldu. Reel kiralar geçen yılın aynı ayına göre de ortalamada yüzde 9,8 düşüktür.
Cari kira fiyatlarında artış oranının yavaşladığının belirtildiği rapora göre kira fiyatlarının yıllık değişim oranı eylülden itibaren düşüşte. Mayıs 2024’te yüzde 49,8 olan kira fiyatlarının yıllık değişim oranı ise Temmuz 2024’te yüzde 45,9’a gerilemiş durumda.
Kiralık konut piyasasında talebin değişkenliğinin değerlendirildiği raporda nisan ve eylül ayları arasında artan talebin izleyen aylarda azalmakta, kış aylarında ise nispeten durağan bir seyir izlemekte olduğu ifade ediliyor. Rapora göre bahar ve yaz aylarında kiralık konut talebinde ortaya çıkan bu yükselişte tayinle il değiştirenlerin ve üniversite öğrencilerinin etkili oldukları düşünülebilir.
Çalışmada kiralık konut talep göstergesine dair şu ifadelere yer verildi:
Kiralık konut talep göstergesi 2023 Ağustos – Kasım arasında düşerken, Aralık’tan sonra hafif tempoda artış eğilimine girmiştir. 2024 Mayıs ayından itibaren ise konut talep endeksi belirgin oranda artış göstermektedir. Temmuz ayında kiralık konut talep endeksi, uzun süren bayram tatili nedeniyle nispeten durgun geçen haziran ayına kıyasla yüzde 16,6 artmıştır. Öte yandan, kiralık konut talebi geçen yılın temmuz ayına kıyasla yüzde 5,4 daha düşüktür.
“Satılık Konut Piyasası Görünümü” raporunu PDF olarak inceleyin.
“Kiralık Konut Piyasası Görünümü” raporunu PDF olarak inceleyin.
