İçindekiler
Ülke ekonomileri için turizm neden önemlidir ve ne ifade etmektedir? Ya da gelişmiş dünya ülkelerinde turizm için neler yapılmaktadır? gibi soruların üzerinde muhakkak durulmalıdır. Zira turizm kaynaklarını güçlendiren yaklaşımlarla ülke ekonomilerine çok anlamlı katkılar sağlanabiliyorken bunun tersi durumda millî gelirlerde düşüş dahi gözlemlenebilir.
Dünya Turizm Sahnesinde Yer Alan Eserlerde Mimarların Rolü
Her ne kadar çok üzerinde durulmasa da ülke ekonomileri için ciddi öneme sahip olan turizm ile mimarlığın yakın bir ilişkisi bulunmaktadır. Örneğin İspanya’da Mimar Antoni Gaudi’nin Park Güell, La Sagrada Familia gibi ün kazanmış eserleri; Barcelona’nın dünya turizm sahnesinde güçlü şekilde yer almasını sağlamıştır. Yine Mühendis ve Mimar Alexandre Gustave Eiffel tarafından tasarlanan Eyfel Kulesi de hiç şüphesiz Fransa’ya değer katmıştır.
Sembol eserlerin yanı sıra köy yerleşim yerleri de ülkenin sosyal yaşantısının simgesi olarak turizme kazandırılabilir. Bu konuda küresel ölçekte en iyi örnekler Hollanda’daki Giethoorn ve Avusturya’daki Hallstatt köyleridir.
Miras Kalan Eserleri Doğru Yorumlamak Durumundayız
Kültürümüze dönüp baktığımızda ise Büyük Selçuklu İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu döneminden bizlere çok önemli mimari eserlerin miras kaldığını görmekteyiz. Bunları doğru yorumlayarak dünyaya tanıtmak ve nihayetinde turizm gelirlerimizi arttırmak da bizlerin sorumluluğudur. Burada artı bir parantez açmak gerekirse fiziksel çevre etkileşimiyle ortaya çıkan mimari yapıların bir sanat eseri olması mümkünken, çevreyi yok sayarak sadece ticari bir mekân anlayışıyla oluşturulan binaların eser olarak değerlendirilmesi olanaksızdır.
Atalarımızdan miras kalan eserlerimizi ve doğal güzelliklerimizi korumak adına oluşturulan koruma kanunlarının halk geneline anlatılamaması ve korumacılık adıyla yapılan yanlış uygulamaların artması, “dumansız fabrika” olarak nitelendirilen turizme zarar veren etkenlerdendir.
Şimdi bu konuyu somut bir örnek olan Kapadokya üzerinden detaylandıralım.
Turizm Alanlarındaki Bilinçsiz Müdahaleler Bize Sorumluluk Yüklüyor
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Dünya Miras Listesi’ne alınan Kapadokya’nın genelindeki bilinçsiz müdahaleler (yollar, turizm yapıları), yapılan anlaşmalar gereği ülkemize ciddi sorumluluk yüklemektedir. Doğal ve tarihî dokunun yoğun olduğu Kapadokya’daki turizm faaliyetlerinin hedefi, paket turlara yönelik acenteler için sadece konaklama ve alışveriş amaçlı oteller yapmak olmamalıdır. Mimari yapıları fiziksel çevre unsurlarıyla ele almayan yaklaşımlar, Kapadokya’ya ve turizme bir kazanım sağlamayacaktır. Bu noktada bölgeyi gerçekten önemseyen ve konuyla ilgili ciddi çalışmalara imza atan insanların da görüşleri alınarak hareket edilmeli, yanlış tanıtımlardan mutlaka kaçınılmalıdır.
Kapadokya Balon Turu Bölgenin Tek Simgesi Olmamalı
Sözünü ettiğim yanlış tanıtımlara bir örnek vermek gerekirse bölgedeki balonlardan bahsedilebilir. Öncelikle Kapadokya’yı temsil eden en önemli çekim merkezi balonculuk olmamalıdır. Zira çok önemli doğal güzelliklere, tarihî ve arkeolojik eserlere sahip olan Kapadokya; tüm güzellikleriyle bir bütün olarak önemsenmelidir. Üstelik Kapadokya’nın simgesi olarak gösterilen balonlar, saldıkları kimyasal gazlarla bölgenin doğal florasına da zarar vermektedir. Benzer şekilde Kapadokya’da gezi için kiralanan ATV tarzı motorlu araçlar da hayati tehlike yaratmasının yanı sıra doğal dokuda bozulmaya da yol açmaktadır.
Özetle Kapadokya’nın simgesi; sanat disiplini içinde mühendislik ve mimarlık eğitimi alan, fiziksel çevreyi estetik anlayışıyla yorumlayan ve dünyaya hayranlık uyandıran sanatçıların eserleri olmalıdır. Yukarıda da örneklendirdiğim gibi gelişmiş ülkelerde de durum zaten böyledir.
Sanatçılara Daha Çok Alan Açalım
Dünyanın en güzel eserlerine sahip ülkemizde sanatçılara daha fazla alan açarak bölgelerin fiziksel çevre gelişimlerine katkıda bulunmamız gerekmektedir. Bu noktada sanat disipliniyle güzel eserler yaratmış mimarlardan, şehir planlama uzmanlarından, heykeltıraşlardan ve ressamlardan destek alınabilir.
