Sektörün Emsal'i
Etkinlikler
EMSAL.COM
  • Gündem
  • Sektör
  • Mevzuat
  • Analiz
  • İnovasyon
  • Sürdürülebilirlik
  • Söyleşi
  • Yazarlar
No Result
Tüm Sonuçları Göster
  • Gündem
  • Sektör
  • Mevzuat
  • Analiz
  • İnovasyon
  • Sürdürülebilirlik
  • Söyleşi
  • Yazarlar
No Result
Tüm Sonuçları Göster
EMSAL.COM

Ana Sayfa » Türkiye’de Tasarruf Finansmanı: Teori, Standartlar, Uygulama ve Gelecek Perspektifi

Türkiye’de Tasarruf Finansmanı: Teori, Standartlar, Uygulama ve Gelecek Perspektifi

Tasarruf finansmanı modeli, Türkiye finansal sisteminde alternatif ancak ikincil bir konumdadır. Toplumsal talebi yüksek, finansal etkisi sınırlıdır. Sektörün geleceği; şeffaflık, devlet güvencesi, standart uyumu ve kamu destekli modellerdeki düzenlemelere bağlıdır.

Ahu Minareci Küçükağa Ahu Minareci Küçükağa
7 Kasım 2025
Etiketler: Sektör
Okuma Süresi:15 dakika
A A
Türkiye’de Tasarruf Finansmanı: Teori, Standartlar, Uygulama ve Gelecek Perspektifi
PaylaşPaylaşPaylaşPaylaşPaylaş

İçindekiler

  • Tasarruf Finansman Modeli Nedir?
  • Teorik Arka Plan: Faizsiz Finansın Dayandığı İlkeler
  • AAOIFI Standartları: Uluslararası Uyum
  • Tasarruf Finansmanı Neden Daha Fazla Kabul Görüyor?
  • Tasarruf Finansman Modelleri ve Emlak Katılım Sistemi
  • Türkiye’de Uygulama Alanları ve Şirket Pratikleri
  • Mikrodan Makroya Bir Dönüşüm İhtiyacı
  • Sonuç: Hızla Büyüyen Ancak Henüz Marjinal Bir Sektör

Bu makale, İstanbul Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama bölümü öğrencisi ve Bilge Gayimenkul Değerleme & Danışmanlık çalışanı Sn. Aleyna Güngör’ün katkılarıyla hazırlanmıştır.

Türkiye’de konut sahibi olmak, yüksek maliyet ve kredi erişim zorlukları nedeniyle giderek zorlaşmaktadır. Bu ortamda “faizsiz” ve “erişilebilir” olduğu iddiasıyla öne çıkan tasarruf finansmanı sistemi, özellikle son beş yılda hızla büyüyerek artık yalnızca “tamamlayıcı” değil, konvansiyonel krediye güçlü bir alternatif hâline gelmiştir.

İlginizi Çekebilir

Geleceğin Gayrimenkulü: Dijital, Sürdürülebilir ve Dönüşen

Dubai 2040 Vizyonunda Stratejik Bir Sermaye Olarak Nüfus

Finansal Kurumlar Birliğinin (FKB) 2025 yılının ilk altı ayına ilişkin verilerine göre; birliğin temsil ettiği beş sektör (finansal kiralama, faktoring, finansman, varlık yönetimi ve tasarruf finansmanı), toplam 1 trilyon 567 milyar TL’lik işlem hacmi, 1 trilyon 296 milyar TL’lik aktif büyüklük ve 255 milyar TL’lik özkaynak seviyesine ulaşmıştır. Aynı dönemde, sektörlerin toplam müşteri sayısı 6,3 milyona yükselmiştir. Ancak bu büyüme, genel finansal sistemin ölçeği içinde hâlâ sınırlı bir yer tutmaktadır. Aynı dönemde Türk bankacılık sektörünün toplam aktif büyüklüğü 39,7 trilyon TL’ye ulaşmış olup, bu rakamın %85’i mevduat bankaları, %9’u katılım bankaları ve %6’sı kalkınma ve yatırım bankaları tarafından oluşturulmuştur (BDDK, 2025). Buna göre FKB’nin temsil ettiği sektörlerin toplam aktifleri, Türkiye’deki tüm bankacılık sisteminin sadece %3,3’üne karşılık gelmektedir.

Bu tablo içinde tasarruf finansmanı sektörü, FKB kapsamındaki en hızlı büyüyen alanlardan biri olarak öne çıkmaktadır. 2025 yılı Haziran ayı itibarıyla sektörün özkaynakları %185 artışla 49,5 milyar TL’ye, işlem hacmi %260 yükselerek 402,5 milyar TL’ye ve aktif büyüklüğü %263 artışla 173,9 milyar TL’ye ulaşmıştır (Anonim, 2025a). Bu değerler, tasarruf finansmanının FKB bünyesindeki toplam aktifler içinde yaklaşık %13,4, Türkiye genelindeki tüm bankacılık sistemi içinde ise yalnızca %0,44 paya sahip olduğunu göstermektedir.

Dolayısıyla, tasarruf finansmanı sektörü büyüme ivmesi yüksek olsa da, finansal sistemin genel ölçeğinde henüz sınırlı bir aktör konumundadır.

Tasarruf Finansman Modeli Nedir?

6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu’nun 39/A maddesinde, tasarruf finansman sözleşmesi, “belirli bir tasarruf tutarı ve dönemine bağlı olarak önceden belirlenmiş koşulların gerçekleşmesi şartıyla konut, çatılı işyeri veya taşıt edinimi için müşteriye finansman kullanma hakkı veren; şirkete ise müşteriye ait birikmiş tasarruf tutarını yönetme, geri ödeme ve finansman kullandırma yükümlülüğü ile organizasyon ücreti alma hakkı veren, faizsiz finansman esaslarına göre düzenlenen sözleşme” olarak tanımlanır (Anonim, 2012).

Sistemin temelinde faizsiz finans ilkeleri vardır. Katılımcılar, klasik banka kredilerinde olduğu gibi faiz ödemez; yalnızca organizasyon ücreti öder (Bükey & Türkan, 2023). Organizasyon ücreti, teorik olarak hizmet bedeli olarak görülse de, uygulamada faizden kaçınmak isteyen bireylerin bu kez “faizsiz ama sabit maliyetli” bir yapıyla karşılaştığı görülmektedir. Bu nedenle sistem, ahlaki olarak faizsiz, ekonomik olarak ise faizli bir mantığı yeniden üretmektedir.

Teorik Arka Plan: Faizsiz Finansın Dayandığı İlkeler

Faizsiz finans sistemi, paradan para kazanmayı değil, gerçek bir varlığa veya ticari faaliyete dayalı kazanç elde etmeyi esas alır. Bu sistemin beş temel yöntemi vardır:

  1. Murâbaha (Maliyet + Kâr Satışı):

Finans kurumu, müşterinin almak istediği malı önce kendisi satın alır, üzerine belirli bir kâr ekleyerek müşteriye satar. Böylece faiz yerine malın fiyatına eklenen kâr söz konusudur.

  1. Mudârebe (Emek – Sermaye Ortaklığı):

Bir taraf sermaye, diğeri emek veya girişim bilgisini koyar. Kâr önceden belirlenen oranlarda paylaşılır; zarar olursa yalnızca sermaye sahibi etkilenir.

  1. Müşâraka (Sermaye Ortaklığı):

Taraflar hem sermaye hem riski paylaşır. Kâr önceden belirlenmiş oranda, zarar ise sermaye payına göre bölüştürülür.

  1. İcâre (Kiralama / Leasing):

Finans kurumu varlığı satın alır, müşteriye belirli bir kira karşılığında kullanım hakkı verir. Sözleşme sonunda mülkiyet müşteriye geçebilir.

  1. Sukûk (Faizsiz Tahvil / Sertifika):

Gerçek bir varlığa dayalı mülkiyet sertifikasıdır. Yatırımcı, faiz yerine varlığın gelirine (örneğin kira veya kâr payına) ortak olur (Hussain, Shahmoradi, & Turk, 2015).

Bu modellerde kazanç “ticaret” veya “ortaklık” üzerinden sağlanırken, tasarruf finansmanı yalnızca toplu fonu sırayla dağıtır (yani ortada ne mal satışı ne risk paylaşımı vardır). Bu da onu teknik olarak “faizsiz” ama ekonomik olarak sabit maliyetli hâle getirir.

AAOIFI Standartları: Uluslararası Uyum

AAOIFI (Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions), faizsiz finans kurumları için muhasebe, denetim ve etik standartlar belirlemiştir. Türkiye’de katılım bankaları bu standartları uygulamaya başlamış olsa da, tasarruf finansmanı şirketlerinde bazı eksiklikler sürmektedir:

  • Organizasyon ücretlerinde şeffaflık sınırlıdır.
  • Cayma ve iade süreçlerinde uygulama farkları vardır.
  • Fon havuzlarının yönetiminde karşılaştırılabilir raporlama yapılmamaktadır (AAOIFI, 2024).

Bu durum, sistemin küresel faizsiz finans ilkeleriyle şeffaflık ve hesap verebilirlik bakımından tam uyumlu olmadığını göstermektedir.

Tasarruf Finansmanı Neden Daha Fazla Kabul Görüyor?

2025’te konut finansmanı talebindeki pay %30,9’dan %33,6’ya yükselmiştir (Anonim, 2025a). Bu artış, vatandaşların tasarruf finansmanına olan ilgisinin sürdüğünü göstermektedir.

Bunun en önemli nedenleri:

  • Faizsiz sistem: Banka kredilerinden farklı olarak faiz yükü yok.
  • Düşük maliyet: Organizasyon ücreti dışında ek yükümlülük bulunmuyor.
  • Erişilebilirlik: Gelir sınırı olmadan herkes katılabiliyor.
  • Esneklik: İkinci el ev ve araç alımı da yapılabiliyor (Bükey & Türkan, 2023).

Tasarruf Finansman Modelleri ve Emlak Katılım Sistemi

2025’in en dikkat çekici gelişmelerinden biri, Emlak Katılım Tasarruf Finansman AŞ’nin faaliyete geçmesi oldu. Bu adım, kamu bankası desteğiyle kurulan ilk faizsiz tasarruf finansman şirketi olarak önem taşıyor.

Emlak Katılım Sistemi, çekilişli ve sıra tespitli model olmak üzere vatandaşlara iki farklı seçenek sunuyor (Anonim. 2025b).

  1. Çekilişli Model
  • Teslim zamanı kura ile belirleniyor. Katılımcı ilk ayda da ev / araç sahibi olabilir, son ayda da.
  • İstatistiksel olarak ortalama teslimatlar vadenin ortalarına (örneğin 60 ay vadede 30. ay civarı) denk geliyor.
  • Avantajı: Şans faktöründen yararlanan katılımcı çok erken ev veya araç sahibi olabilir. Böylece uzun yıllar boyunca taksit ödemeye devam etse bile, mülkiyete erken erişerek kendi kullanım veya kira gelirinden faydalanır.
  • Dezavantajı: Teslimatın geç çıkma ihtimali vardır. İhtiyacı acil olan kişiler için bu bekleme süresi ciddi bir dezavantaj yaratabilir. Bu yüzden çekilişli model, daha çok “erken çıkarsa büyük avantaj, çıkmazsa beklemeyi göze alırım” diyen, finansal esnekliği olan bireyler için uygundur (Anonim, 2025b).
  1. Sıra Tespitli Model
  • Başlangıçta herkesin teslim alacağı ay kesin olarak belirlenir. Örneğin 60 kişilik bir grupta ilk katılımcı 1. ayda, son katılımcı 60. ayda ev / araç sahibi olur.
  • Avantajı: Belirsizliği ortadan kaldırır ve katılımcı teslim alacağı zamanı baştan bildiği için yaşamını buna göre planlayabilir. Örneğin 36. ayda teslim alacağını bilen biri, o tarihe kadar kira sözleşmesini uzatabilir veya yatırım planlarını bu tarihe göre düzenleyebilir.
  • Dezavantajı: Erken teslim ihtimali tamamen ortadan kalkar. Çekilişli modelde şanslı olan katılımcılar ikinci veya üçüncü ayda ev sahibi olabilirken, sıra tespitli modelde herkes sırasını beklemek zorundadır (Anonim, 2025b).

Karşılaştırmalı Değerlendirme

  • Çekilişli model, risk almayı göze alan, belirsizliği tolere edebilen ve “erken teslim çıkarsa büyük avantaj sağlar” diyenler için cazip bir seçenek.
  • Sıra tespitli model ise daha planlı, belirsizlikten hoşlanmayan, teslim tarihini baştan bilmek isteyen bireyler için daha güvenli bir alternatif.

Emlak Katılımın getirdiği bu ikili yapı, aslında tasarruf finansmanının en önemli özelliğini yansıtıyor: Farklı risk algılarına sahip tüketicilere farklı çözümler sunabilmek. Bu sayede hem “şansa oynayan” hem de “kontrol arayan” gruplar sisteme dahil olabiliyor.

Türkiye’de Uygulama Alanları ve Şirket Pratikleri

Türkiye’de tasarruf finansmanı sektörü, 2021 yılında yürürlüğe giren 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu ile birlikte kurumsal bir çerçeveye kavuşmuştur. Bu kapsamda tasarruf finansmanı ile ev sahibi olma imkânı sunan şirketler, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından lisanslandırılarak resmî denetime tabi hâle gelmiştir (BDDK, 2021; BDDK, 2023). Günümüzde sistem hem özel sektör oyuncuları hem de kamu destekli yapı ile birlikte faaliyet göstermektedir.

Önde Gelen Şirketler

Sektörün önde gelen aktörleri, BDDK tarafından yetkilendirilmiş ve faaliyetleri düzenli olarak denetlenen şirketlerdir (BDDK, 2023).

Bu şirketlerin işleyiş mantığı genel olarak şu adımlar üzerine kuruludur:

  1. Katılım ve Planlama: Katılımcı, satın almak istediği evin veya aracın değerine göre bir tasarruf planına dahil olur. Plan, genellikle 60 ila 120 ay arasında değişen vadelerle oluşturulur.
  2. Aylık Ödemeler: Her ay belirlenen taksit tutarı havuza yatırılır. Bu havuz, diğer katılımcıların ödemeleriyle birleşir ve “kolektif bir fon” oluşturur.
  3. Teslimat Süreci: Katılımcılara mülkiyet teslimatı, sistemin türüne göre ya çekilişle (rastgele kura yöntemiyle) ya da sıra tespitiyle (önceden belirlenen ayda) yapılır.
  4. Organizasyon Ücreti: Şirket, hizmet bedeli olarak adlandırılan organizasyon ücretini (%7 – 10 arası) tahsil eder. Bu ücret genellikle sözleşmenin başında veya taksitlere dağıtılmış şekilde ödenir.
  5. Teslim Sonrası Süreç: Katılımcı, teslim aldığı evin veya aracın bedelini vade sonuna kadar ödemeye devam eder (BDDK, 2021; BDDK, 2023).

Bu sistemde şirketler, geleneksel bankalardan farklı olarak faiz geliri elde etmez, ancak organizasyon ücreti üzerinden sabit bir gelir akışı oluşturur. Böylece şirketler açısından risk minimize edilirken, katılımcı açısından finansal yük “faizsiz ama maliyetli” bir yapıya dönüşür.

Katılım Bankaları ile Karşılaştırmalı Farklar

Katılım bankaları ile tasarruf finansman şirketleri aynı “faizsiz finans” şemsiyesi altında değerlendirilse de, işleyiş, risk paylaşımı ve gelir yapısı bakımından temelden farklıdır.

  • Fon Kullanımı: Katılım bankaları topladıkları fonları ticari faaliyetlerde (murabaha, icâre, müşâraka vb.) değerlendirir. Bu model, reel sektöre sermaye aktarımını ve üretim artışını destekler (AAOIFI, 2024). Tasarruf finansman şirketleri ise fonları sadece grup içi teslimatlarda kullanır; herhangi bir yatırım faaliyeti veya kâr amaçlı fon yönetimi yapmaz (BDDK, 2023).
  • Kazanç Mekanizması: Katılım bankaları, müşterileriyle kâr – zarar ortaklığına dayalı bir ilişki kurar; elde ettiği kazancı paylaşır (Okumuş, 2024). Tasarruf finansman şirketleri ise sabit organizasyon ücreti üzerinden gelir elde eder. Bu durum, şirket açısından garanti kazanç anlamına gelirken, katılımcı için sabit bir maliyet oluşturur.
  • Risk Paylaşımı: Katılım bankalarında risk, banka ve müşteri arasında paylaşılır. Tasarruf finansmanında ise risk tamamen katılımcıya aittir. Şirket, teslimat gecikmesi veya piyasa dalgalanmasından etkilenmez (Kutval, 2022).
  • Devlet Güvencesi: Katılım bankaları TMSF (Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu) güvencesi altındadır. Tasarruf finansman şirketlerinde ise katılımcı birikimleri için yasal bir teminat veya devlet garantisi bulunmamaktadır (BDDK, 2023).
  • Amaç: Katılım bankaları reel sektörü finanse ederek üretim ve istihdam yaratmayı hedeflerken, tasarruf finansman şirketleri bireysel konut, araç ve işyeri edinimine yöneliktir.

Bu farklar, tasarruf finansmanının şeklen faizsiz bir sistem olsa da, ekonomik açıdan klasik kredi düzenine oldukça yakın işlediğini göstermektedir. Şirketin sabit gelir elde ederken riski tamamen katılımcıya bırakması, sistemin “adalet” ve “paylaşım” ilkeleri açısından faizsiz finansın etik ruhundan uzaklaştığı eleştirilerini gündeme getirmektedir.

Türkiye’deki tasarruf finansmanı modeli özgün bir yapıya sahip olsa da, dünyada benzer şekilde “dayanışma temelli” veya “faizsiz – finans odaklı” birçok uygulama bulunmaktadır. Bu örnekler, sistemin güçlü ve zayıf yönlerini anlamak açısından değerlidir.

Uluslararası örneklerde “dayanışma” ilkesi güçlü biçimde sürerken, Türkiye modeli bu dayanışmayı kurumsallaştırmış ama ticarileştirmiştir. Yani Türkiye’nin tasarruf finansmanı modeli, faizsiz finansın etik iddiasını koruyan ama ekonomik olarak ticarileşmiş bir ara form olarak konumlanmıştır.

Politika ve Denetim Açıkları

Dünyadaki farklı uygulamalarla karşılaştırıldığında, Türkiye’deki tasarruf finansman sisteminin güçlü bir toplumsal tabana sahip olduğu görülmektedir. Ancak sistemin etik, yapısal ve finansal sürdürülebilirlik açısından geliştirilmeye açık birçok yönü vardır.

  1. Gerçek Risk Paylaşımı Mekanizması

Türkiye’deki sistemde tüm risk katılımcıya aittir; şirket yalnızca organizasyon ücretiyle kazanç sağlar. Oysa İslami finansın temelinde kâr ve zararın paylaşımı yer alır (AAOIFI, 2024). Bu nedenle şirketlerin, teslimat gecikmesi, iflas veya piyasa dalgalanması gibi durumlarda belirli oranda mali sorumluluk üstlenmesi gerekir. Bu uygulama, sistemin etik meşruiyetini güçlendirecek ve katılımcı güvenini artıracaktır.

  1. Organizasyon Ücretlerinde Şeffaflık ve Sınırlama

Şirketler arasında oranlar ciddi biçimde farklılık göstermekte (%7–10 arası). Bu ücret, çoğu zaman faizden kaçan vatandaşlar için “gizli maliyet” etkisi yaratmaktadır (Esin Attorney Partnership, 2021). BDDK veya Finansal Kurumlar Birliği tarafından belirli bir üst sınır getirilmesi ve ücret hesaplama yönteminin şeffaf biçimde kamuya açıklanması gerekmektedir.

  1. Devlet Güvencesi ve Likidite Mekanizması

Tasarruf finansman şirketleri TMSF kapsamına alınmadığı için katılımcıların birikimleri şirketin mali yapısına bağlıdır. TMSF benzeri bir katılımcı fon koruma mekanizması veya acil likidite desteği fonu oluşturulması, olası iflas risklerine karşı koruyucu bir zemin sağlayacaktır.
Bu adım, sistemin “dayanışma temelli” yapısını güçlendirecektir.

  1. AAOIFI Standartlarına Uyum ve Bağımsız Denetim

AAOIFI standartları, faizsiz finans kurumları için uluslararası etik, muhasebe ve denetim çerçevesi sunmaktadır. Tasarruf finansman şirketlerinin bu standartlara tam uyum sağlaması, sistemin uluslararası düzeyde tanınırlığını ve güvenilirliğini artıracaktır. Ayrıca bağımsız denetim kuruluşlarının raporlarının kamuya açık hâle getirilmesi, sektörde hesap verebilirliği güçlendirecektir.

  1. Faizsiz Finansın Etik Boyutu

Bugünkü sistem görünürde faizsiz olsa da şirketin sabit kazanç elde ettiği, katılımcının ise borç benzeri bir yükümlülük üstlendiği bir modele dönüşmüştür. Dolayısıyla sistemin etik iddiası, adalet ve paylaşım ilkeleri yönünden zayıflamaktadır (Bükey & Türkan, 2023).
Gerçek anlamda faizsiz finans için yalnızca biçimsel değil, ahlaki ve işlevsel dönüşüm gereklidir.

  1. Kamu ve Akademi İşbirliği

Sistemin sürdürülebilirliği için akademik kurumlar, kamu otoriteleri ve sektör temsilcileri arasında sürekli bir veri paylaşımı ve analiz mekanizması kurulmalıdır. TÜİK konut istatistiklerinde “tasarruf finansmanı yoluyla edinilen konutlar”ın ayrı bir kategori olarak raporlanması, sektörün gerçek payını ortaya koyacaktır.

Mikrodan Makroya Bir Dönüşüm İhtiyacı

Faizsiz finans kurumları (katılım bankaları ve tasarruf finansman şirketleri) mikro ölçekte faizsiz çözümler sunsa da, makro ölçekte merkez bankası hâlâ faiz araçlarıyla politika yürütmektedir. Bu durum, sistemin bütünselliğini zayıflatmaktadır. Tasarruf finansmanı Türkiye’de kısa sürede güçlü bir alternatif hâline gelmiştir. Ancak sistemin sürdürülebilirliği için üç boyutta dönüşüm gereklidir:

  1. Mikro düzeyde: Organizasyon ücretleri, iade süreçleri ve şeffaf raporlama daha sıkı düzenlenmeli.
  2. Mezo düzeyde: Arsa, inşaat ve kentsel dönüşüm finansmanına açılım yapılmalı.
  3. Makro düzeyde: Merkez bankacılığı politikaları ile faizsiz finans kurumlarının uyumu sağlanmalı (Kutval, 2022).

AAOIFI standartlarının uygulanması, tasarruf finansmanını yalnızca bireyler için değil, aynı zamanda konut üretimi, şehirleşme ve makroekonomik istikrar için de stratejik bir araç haline getirebilir.

Sonuç: Hızla Büyüyen Ancak Henüz Marjinal Bir Sektör

2025 yılı itibarıyla tasarruf finansmanı sektörü, finansal sistem içinde hızla büyüyen ancak hâlâ marjinal ölçekte kalan bir aktör konumundadır. FKB’nin verilerine göre sektör, aktif büyüklüğünü 173,9 milyar TL’ye çıkararak FKB çatısı altındaki toplam aktiflerin %13,4’ünü oluşturmuş; ancak Türkiye genelinde 39,7 trilyon TL’lik bankacılık sistemi içinde yalnızca %0,44’lük bir paya ulaşabilmiştir. Bu oran, sistemin toplumsal tabanda yaygın bir ilgi görmesine rağmen, ekonomik ölçekte sınırlı bir etki yarattığını göstermektedir.

Bu durumun temel nedeni, tasarruf finansmanının reel ekonomiye doğrudan sermaye aktarımı sağlamamasıdır. Bankacılık sektörü (özellikle mevduat ve katılım bankaları) topladığı fonları kredi, yatırım veya üretim finansmanı yoluyla ekonomiye kazandırırken; tasarruf finansman şirketleri yalnızca sınırlı bir fon dolaşımı yaratmaktadır. Dolayısıyla sistem, ekonomik büyüme veya istihdam üretimi gibi makro etkiler bakımından bankacılığın tamamlayıcısı olmaktan öteye geçememektedir.

Öte yandan, tasarruf finansmanı modeli, yüksek faiz ortamında krediye erişemeyen veya faiz hassasiyeti nedeniyle konvansiyonel bankacılıktan uzak duran geniş bir kesim için bir alternatif oluşturmuştur. Özellikle Anadolu şehirlerinde orta ve alt gelir gruplarına ev ve araç edinme imkânı sunması, sistemin toplumsal kabulünü güçlendirmektedir. Ancak bu “faizsiz” görünüm, organizasyon ücretlerinin yüksekliği ve risk paylaşımının olmaması nedeniyle etik düzeyde sorgulanmaktadır.

Bir diğer zayıf halka ise güven unsurudur. Katılım bankaları TMSF kapsamında devlet güvencesine sahipken, tasarruf finansman şirketlerinin birikimleri yalnızca şirketin mali gücüyle sınırlıdır. Bu da sistemin sürdürülebilirliği ve kriz dönemlerindeki dayanıklılığı açısından ciddi soru işaretleri yaratmaktadır. Emlak Katılım Tasarruf Finansman AŞ’nin faaliyete geçmesi bu açıdan önemli bir dönüm noktasıdır; çünkü devlet destekli ilk örnek olarak sektöre güven unsuru eklemiştir. Ancak kamusal gözetimin yalnızca tek bir kurumla sınırlı kalması, bütün sektörün güven sorununu çözmek için yeterli midir?

Sonuç olarak, tasarruf finansmanı modeli Türkiye finansal sisteminde “alternatif ama ikincil” bir pozisyondadır. Toplumsal talebi güçlü, finansal etkisi ise zayıftır. Sistem, bireysel düzeyde erişilebilirliği artırırken makro ölçekte sınırlı bir ekonomik değer üretmektedir.

Önümüzdeki dönemde sektörün geleceği; organizasyon ücretlerinde şeffaflık, devlet güvencesinin kapsamı, AAOIFI standartlarına uyum ve kamu destekli modellerin yaygınlaştırılması gibi alanlardaki düzenlemelere bağlı olacaktır. Eğer bu adımlar atılırsa, tasarruf finansmanı yalnızca “faizsiz bir alternatif” değil, Türkiye’nin finansal çeşitliliğini güçlendiren kurumsal bir model haline gelebilir.

 

Kaynakça

  • 2024. Faizsiz finans standartları (güncellenmiş versiyon). Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions.
  • 2012. 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu. Resmî Gazete. Sayı: 28496.
  • 2024a. Birevim plan türleri ve teslim modelleri. Birevim A.Ş. Web sitesi. Erişim adresi: https://www.birevim.com.tr. Erişim Tarihi: 06.10.2025
  • 2024b. Katılımevim plan seçenekleri ve teslim sistemleri. Katılımevim A.Ş. Web sitesi. Erişim adresi: https://www.katilimevim.com.tr. Erişim Tarihi: 06.10.2025
  • 2024c. İmeceevim sistem işleyişi. İmeceevim A.Ş. Web sitesi. Erişim adresi: https://www.imeceevim.com.tr. Erişim Tarihi: 06.10.2025
  • 2025a. Tasarruf finansman sektöründe büyüme hızlanıyor: Dijitalleşme ve bölgesel çeşitlilik artıyor. Fuzul Holding. Basın açıklaması.
  • 2025b. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum: “Emlak Katılım Tasarruf Finansman Sistemi”nin lansman konuşması. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. Basın açıklaması.
  • 2025c. Finansal Kurumlar Birliği sektör raporu: Finansman. Finansal Kurumlar Birliği. Web sitesi. Erişim adresi: https://www.fkb.org.tr/kurumsal-iletisim/duyurular/finansal-kurumlar-birligi-fkb-finansal-kiralama-faktoring-finansman-varlik-yonetim-ve-tasarruf-finansman-sirketlerinin-2025-yili-ikinci-ceyregi-itibariyla-6-aylik-konsolide-verilerini-acikladi. Erişim Tarihi: 06.10.2025
  • 2021. Tasarruf finansman şirketlerine faaliyet izni verilmesine ilişkin kurul kararı. Resmî Gazete. Sayı: 31447.
  • 2023. Tasarruf finansman şirketlerinin kuruluş ve faaliyet esasları hakkında yönetmelik. Resmî Gazete. Sayı: 32915
  • 2025. TBS Temel Göstergeler Raporu. Erişim adresi: https://www.bddk.org.tr/Veri/Detay/162. Erişim tarihi:15.10.2025
  • Bükey, M. ve Türkan, S. 2023. Tasarruf finansman sisteminin tercih nedenleri. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies (IJISEF), Cilt: 33, Sayfa: 336–357.
  • Çetin, A. 2024. Yeni alternatif finansman modeli: Tasarruf finansman sektörü için öneriler. Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi, Cilt/Sayı: 10/1, Sayfa: 67–105.
  • Esin Attorney Partnership. 2021. Tasarruf finansman şirketlerine ilişkin yeni düzenlemeler. Web sitesi. Erişim adresi: https://www.esin.av.tr. Erişim Tarihi: 06.10.2025
  • Guidance Residential. 2024. Co-ownership home financing program. Guidance Residential official website. Erişim adresi: https://www.guidanceresidential.com. Erişim tarihi: 06.10.2025.
  • Hossein, C. S. 2023. The Black social economy in the Americas: Exploring diverse community-based markets. Palgrave Macmillan.
  • Hussain, Mumtaz & Shahmoradi, Asghar & Turk, Rima & Org. 2015. An Overview of Islamic Finance. IMF Working Papers. Cilt/Sayı: 15/10.
  • International Labour Organization (ILO). (1988). Tontines and the banking system: A study of informal savings practices in West Africa. Geneva: ILO Publications.
  • Kutval, Y. 2022. Faizsiz bir merkez bankacılığı mümkün mü? İslam iktisadı literatürü perspektifinden bir inceleme. ESAM Dergisi, Cilt/Sayı: 3/1, Sayfa: 39–58.
  • Moral & Partners. 2021. Tasarruf finansman şirketlerine ilişkin düzenlemeler yayınlandı. Web sitesi. Erişim adresi: https://moral.av.tr. Erişim Tarihi: 06.10.2025
  • Okumuş, H. Ş. 2024. Performance assessment of participation banks based on Maqasid al-Shari’ah framework: Evidence from Türkiye. Journal of Behavioral and Experimental Finance, Cilt/Sayfa: 24/3.
  • Smets, P. 2000. ROSCAs as a source of housing finance for the urban poor: An analysis of self-help practices in Hyderabad, India. Vrije Universiteit Amsterdam. Cilt:35. Sayfa: 16-30
  • TÜİK. 2024. Konut satış istatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr. Erişim Tarihi: 06.10.2025
  • Ulusoy, A. ve Altun, M. 2017. Faizsiz finans sistemine teorik yaklaşım. ESAM Yayınları, Cilt: 63, Sayfa: 135–150.
  • Wubneh, M. 2018. Policies and praxis of land acquisition, use, and development in Ethiopia. Urban Forum, Cilt: 73. Sayfa: 170-183.

 

PaylaşGönderPaylaşTweetPaylaş
Önceki

Geleceğin Gayrimenkulü: Dijital, Sürdürülebilir ve Dönüşen

Sonraki

Gayrimenkulde Yükselen Bir Değer: Elektrikli Araç Şarj Altyapısı

Sonraki
Gayrimenkulde Yükselen Bir Değer: Elektrikli Araç Şarj Altyapısı

Gayrimenkulde Yükselen Bir Değer: Elektrikli Araç Şarj Altyapısı

BU HAFTA EN ÇOK OKUNANLAR

2025 Kira Artış Oranı Nasıl Hesaplanır?
Gündem

2025 Kira Artış Oranı Nasıl Hesaplanır?

Editör
9 Ekim 2025

Kira artış oranı hem ev sahipleri hem de kiracılar için en çok merak edilen konular arasında yer alıyor. 2025 yılı...

Devamını Oku
Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı 2025

Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı 2025

20 Haziran 2025
Emekliler Hangi Durumlarda Emlak Vergisinden Muaf Olur?

Emekliler Hangi Durumlarda Emlak Vergisinden Muaf Olur?

15 Ekim 2025
Kentsel Dönüşüm Hibe Desteği 2025

Kentsel Dönüşüm Hibe Desteği 2025

16 Temmuz 2025
Tarlaya İmar İzni Nasıl ve Nereden Alınır?

Tarlaya İmar İzni Nasıl ve Nereden Alınır?

24 Temmuz 2023

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Sektör

Merak Edilen Yönleriyle Kentsel Dönüşüm

31 Mart 2022
Sektör

Gayrimenkul Değerlemeye Dair

18 Temmuz 2022
Gayrimenkul İhracatı

Uluslararası Yatırımcının Yatırım Ortamının İyileştirilmesi

14 Kasım 2023
Etkinlik Raporları

“Kira Garanti Sistemi” Barınma Sorununa Çözüm Olur mu?

8 Kasım 2024
EMSAL.COM

Emsal.com, Türkiye ekonomisinin itici güçlerinden gayrimenkul sektörüne ışık tutmak amacıyla kurulmuştur.
 
Sektörün önemli konu başlıklarına dair farkındalığı hem üretici hem de tüketici açısından artırmak adına uzman kalemlerin görüşlerine yer verilen bu platformda, söz konusu alan; geniş bir perspektiften mercek altına alınmaktadır.
 
Emsal.com;

  • Uzman görüşlere ev sahipliği yapar,
  • Gayrimenkul sektörünün dijital kütüphanesidir,
  • Güvenli, kaliteli, tarafsız ve özgün içerikler yayınlar.

  • En Çok Okunanlar

  • Yapı Tatil Tutanağı Nedir, Neden Önemlidir?
  • Bina Kimlik Sistemi Devrede, Peki Yeterli mi?
  • İstanbul’un Gelecek 10 Yılda Konut İhtiyacı
  • Gayrimenkulde Yurt Dışı Talebi
  • Hisseli Tapuda Ön Alım Hakkı ve Fiili Taksim
  • Proptech Nedir, Nerede Kullanılır?
  • Afete Dirençli Kent Nedir?
  • Kiracılı Ev Satılırsa Ne Olur?
  • Kira Davalarında Arabuluculuk Dönemi
  • İmarda Terimler ve Hesaplamalar
  • Dairelerde Balkon Kapatmak Yasal mı?
  • İmar Planı Tadilatı Nedir ve Nasıl Yapılır?
  • Kiracı Satılacak Evi Göstermek Zorunda mı?
  • Kategoriler

    • Gündem
    • Sektör
    • Mevzuat
    • Analiz
    • İnovasyon
    • Sürdürülebilirlik
    • Söyleşi
    • Yazarlar

    Politikalar

    • Yayın İlkeleri
    • KVKK Aydınlatma Metni
    • Gizlilik Politikası
    • Çerez Politikası

    Telegram

    Tüm güncel gelişmeler ve haberler için
    Telegram kanalımıza katılın!

    Kanala Katılın
    • Hakkımızda
    • Künye
    • Etkinlikler
    • İletişim

    © 2025 | Tüm Hakları Saklıdır. | emsal.com

    No Result
    Tüm Sonuçları Göster
    • Gündem
    • Sektör
    • Mevzuat
    • Analiz
    • İnovasyon
    • Sürdürülebilirlik
    • Söyleşi
    • Etkinlikler
    • Konular
    • Yazarlar
    • Hakkımızda
    • Künye
    • Sektörün Emsal’i
    • İletişim

    © 2025 | Tüm Hakları Saklıdır. | emsal.com

    Deneyimlerinizi kişiselleştirmek amacıyla KVKK uyarınca kullanılan çerezler yönetebilir. Daha fazla bilgi için tıklayın.