Tek Konutu Olan Emlak Vergisi Öder mi? 2

Geçtiğimiz hafta kaleme aldığım “Tek Konutu Olan Emlak Vergisi Öder mi? 1” başlıklı yazımda, vergi muafiyeti konusundan başlayarak bina vergisinin mükelleflerini aktarmış ve tek mesken sahiplerinin vergi muafiyetiyle ilgili bilgiler vermiştim.

Şimdi ise bu konuda en çok merak edilen sorulara cevap vereceğim…

Engellilerin Tek Mesken İndirimli Vergi Uygulaması Nasıl Olacak?

47 seri numaralı Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği‘ne göre, engellilerin indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanabilmeleri için bu durumlarını tam teşekküllü devlet hastanesinden aldıkları sağlık kurulu raporu ile belgelendirmeleri gerekmektedir.

Ancak engelli kimlik kartı sahibi mükellefler, engelli kimlik kartlarını belediyede ilgili görevliye ibraz etmek ve “Tek Meskeni Olan (İntifa Hakkına Sahip olanlar Dâhil) Engellilere Ait İndirimli Bina Vergisi Formu” ekine engelli kimlik kartı fotokopisini eklemek suretiyle indirimli bina vergisi oranı uygulamasından yararlandırılacaklardır. Bu durumdaki mükelleflerden, ayrıca tam teşekküllü devlet hastanesinden alınmış sağlık kurulu raporu istenmeyecektir.

Engelli kimlik kartı sahibi olmayan mükelleflerin ise sağlık kurulu raporunun aslını veya onaylı örneğini belediye görevlisine ibraz etmek ve “Tek Meskeni Olan (İntifa Hakkına Sahip Olanlar Dâhil) Engellilere Ait İndirimli Bina Vergisi Formu” ekine raporun fotokopisini eklemek suretiyle indirimli bina vergisi oranı uygulamasından yararlanmaları mümkün olacaktır.

İndirimli bina vergisi oranı uygulaması, yukarıda belirtilen şartların taşınması durumunda Türkiye sınırları içinde brüt 200 m²’yi geçmeyen tek meskene sahip olunması hâlinde uygulanmaktadır. Engelli kişilerde gelir şartı aranmadığından, sahip olunan tek meskenini kiraya vererek yakınlarının yanında oturan engelli kişilerin kirada bulunan meskeni için indirimli bina vergisi uygulamasından yararlanması mümkün bulunmaktadır.

Eşler, Ayrı Ayrı İndirimli Vergi Uygulamasından Yararlanabilecek mi?

Emlak Vergisi Kanunu’nda (EVK) yer alan diğer şartların varlığı hâlinde indirimli bina vergisi uygulamasından eşlerin ayrı ayrı yararlanması mümkün bulunmaktadır.

Tek Meskeni Olan ve Eşi Çalışanlar, İndirimli Vergi Uygulamasından Faydalanabilecek mi?

Hiçbir geliri olmayan mükelleflerin indirimli bina vergisi oranından yararlanabilmeleri için “Hiçbir Geliri Olmayanların Tek Meskenlerine Ait Taahhüt Belgesi”ni doldurarak ilgili belediyeye vermeleri yeterlidir. Mükellefin eş ve çocuklarının gelir veya meskene sahip olması durumu, indirimli vergi uygulanmasına engel teşkil etmemektedir.

Tek Meskeni Olan ve Brüt 200 m²’yi Geçen Bir Dairenin Tapusu Hisseliyse İndirimli Vergi Olacak mı?

İndirimli bina vergisi uygulamasından yararlanabilmek için Türkiye sınırları içerisinde tam veya hisseli olarak brüt 200 m²’yi geçmeyen tek meskene sahip olunması gerekmektedir. Bu nedenle örneğin brüt 360 m² dairede ½ hisse sahibi olan şahıs, meskenin brüt yüz ölçümü 200 m²’yi geçtiğinden indirimli emlak vergisi uygulamasından faydalanamayacaktır.

Birden Fazla Meskende Hissesi Olanlarda İndirimli Vergi!

Birden fazla meskeni bulunanların veya birden fazla meskende hisseye sahip olanların meskenlerine indirimli vergi oranı uygulanmayacaktır.

Tek Meskeni Olup İndirimli Vergi Şartlarını Sağlayanlar, Belediyeye Geç Bildirim Yaparsa Ne Olacak?

Emlak vergisi bildirimini vermemiş ve indirimli bina vergisi oranından yararlanma talebinde bulunmamış mükelleflerin, -gerekli formları daha sonra vermeleri hâlinde- indirimli bina vergisi oranı uygulamasından zaman aşımı süreleri de dikkate alınmak suretiyle geçmişe dönük olarak faydalanmaları mümkündür.

İş Yeri Olarak Kiraya Verilen Mesken İçin Vergi İndirimi Nasıl İşleyecek?

Bir konutun iş yeri olarak kullanılması veya ikamete mahsus mahallerinden bir kısmının dükkân, mağaza, depo gibi ticaret ve sanat icrasına mahsus mahaller hâline dönüştürülmesi durumunda vergi değerini değiştiren sebep söz konusu olacak ve yeni duruma (iş yeri) göre vergilendirilmesi gerekecektir.

EVK’de yer alan indirimli bina vergisi uygulaması sadece konutlara tanınmış bir imkândır. İlgide kayıtlı özelge talep formunda sözü edilen ve fiilen iş yeri olarak kullanılan binanın konut vasfını kaybettiği ve dolayısıyla EVK’nin 8. maddesinin kapsamından çıktığı anlaşılmaktadır.

Söz konusu taşınmazın hem mesken olarak kullanılmaması hem de iş yeri olarak kiraya verilmesi neticesinde kira geliri elde edilmesi nedenleriyle taşınmaz için indirimli bina vergisi oranı uygulamasından faydalanabilmesi mümkün değildir.

Geliri Olmadığını Beyan Eden Mükelleflerin, Yanlış Bilgi Verdiği Tespit Edilirse?

Şartları taşımadığı hâlde, gerçek dışı beyan ve gerçek dışı belge ibraz etmek suretiyle indirimli vergi oranından yararlananlar ile durumunda meydana gelen değişikliği bildirmeyen mükelleflerden alınması gereken vergi, ceza ve gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir.

Yurt Dışından Emekli Aylığı Alanlar, İndirimli Vergi Uygulamasından Faydalanabilir mi?

“Kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından” ifadesinden, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulan sosyal güvenlik kurumlarının anlaşılması gerekmektedir. Bu itibarla yurt dışındaki bir sosyal güvenlik kurumundan aylık alınması nedeniyle indirimli bina vergisi uygulamasından yararlanılması mümkün değildir.

65 Yaş Aylığı Alanların Vergisinde İndirim Olur mu?

65 yaşını doldurmuş, muhtaç, güçsüz ve kimsesiz aylığı alanlardan gerekli şartları taşıyan ve başka hiçbir geliri olmadığını belgeleyenler; meskenleri için indirimli bina vergisi oranı uygulamasından faydalanabilecektir.

Tek Meskeni Olan ve Şirkette Ortaklığı Bulunanlar İndirimli Vergi Uygulamasından Yararlanabilir mi?

45 seri numaralı Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nde bu sorunun cevabı şu ifadelerle verilmiştir:

“Gelirin sürekli olması özelliği de dikkate alınarak hiçbir geliri olmadığını belgeleyenler ile geliri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların elde ettikleri ve yıllık tutarı toplamı bina vergisi indiriminden yararlanılan yıldan bir önceki yılda geçerli olan GVK’nin 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı geçmeyen her türlü menkul sermaye iradı gelirleri, indirimli (sıfır) bina vergisi oranından yararlanmaya engel teşkil eden gelirler arasında değerlendirilmeyecektir.”

Yetim Aylığı ve Nafaka Geliri, İndirimli Vergi Uygulamasına Engel mi?

38 seri numaralı Tebliğde sayılan gelirler arasında yer almayan nafaka, gerekli diğer şartları taşıyan ve münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aylık alanların, meskenleri için indirimli bina vergisi oranı uygulanmasına engel teşkil etmemektedir.

Bu itibarla yetim aylığı alınması ve indirimli bina vergisi oranı uygulaması için gerekli diğer şartların sağlanması hâlinde, brüt 200 m²’yi geçmeyen tek mesken için indirimli bina vergisi oranının uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumundan (SGK) emekli, dul vb. şeklinde birden fazla maaşın alınması; indirimli vergi uygulamasını engellememektedir. Bu itibarla emekli maaşının yanı sıra eşten dolayı da ölüm aylığı alınması durumunda, yukarıda belirtilen diğer şartların taşınması kaydıyla indirimli bina vergisi oranından yararlanılması mümkündür.

Devre Mülk Hissesinde İndirimli Vergi Uygulaması

İndirimli emlak vergisi oranı uygulamasından yararlanabilmek için Türkiye sınırları içerisinde brüt 200 m²‘yi geçmeyen tek meskene veya tek meskende hisseye sahip olunması gerekmektedir. Bu itibarla tek mesken haricinde devre mülkte hisseye sahip olunması nedeniyle indirimli bina vergisi uygulamasından yararlanabilmesi mümkün değildir.

Emekli, Kendi Evini Kiraya Verip Eşine Ait Evde Oturuyorsa İndirimli Vergiden Faydalanabilir mi?

Tek meskeni kiraya vererek gayrimenkul sermaye iradı elde edilmesi ve eşe ait evde oturulması nedeniyle söz konusu mesken için indirimli emlak vergisi oranı uygulamasına imkân yoktur.

Çalışan Bir Kadın, Ücretsiz Doğum İzninde İndirimli Vergi Uygulamasından Yararlanabilir mi?

EVK’nin 11. maddesinde, bina vergisinin ilgili belediye tarafından 29. maddeye göre hesaplanan vergi değeri esas alınarak yıllık olarak tarh olunacağı hükme bağlanmıştır. Yine ilgili kanunun 30. maddesinde bina vergisinin birinci taksitinin mart, nisan ve mayıs aylarında; ikincisinin de kasımda olmak üzere iki eşit taksitte ödeneceği belirtilmiştir.

Örneğin; 20/07/2020 tarihinde doğum yapan, 2 yıl ücretsiz izin alan, üzerinde sadece bir mesken olan ve kanunda bulunan diğer şartları sağlayan bir kadının; iki taksit hâlinde tahsil edilen bina vergisinde 2020 yılı için indirimli bina vergisi uygulamasından yararlanması mümkün değildir.

Öte yandan tamamında ücretsiz izinli geçen 2021 ve bir kısmında ücretsiz izinli olunan 2022 yılının emlak vergileri, yılın başında tahakkuk ettirildiğinden bu yıllar için indirimli bina vergisi uygulamasından yararlanılamamaktadır.

Reşit Olmayan Çocuklara Veraseten İntikal Eden Gayrimenkul İçin İndirimli Vergi Uygulaması

EVK’nin 8. maddesi ile geliri bulunmayan ve kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup 18 yaşını doldurmayanların, geliri olmayanlar kapsamında indirimli bina vergisi oranı uygulamasından yararlanmaları mümkün değildir.

Bununla birlikte çocuklar, münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aylık (yetim aylığı gibi) almakta iseler (gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanlar kapsamında) diğer şartları da taşımaları durumunda babalarından veraseten intikal eden meskende sahip oldukları hisseler için indirimli bina vergisi oranından faydalanabilirler.

Engelli Çocuğu Olanların, İndirimli Vergi Uygulamasından Yararlanma Durumları

EVK’nin 8. maddesi ile geliri bulunmayan ve kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup 18 yaşını doldurmayanların, geliri olmayanlar kapsamında indirimli bina vergisi oranı uygulamasından yararlanmaları mümkün değildir. Bunun yanı sıra münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aylık (yetim aylığı gibi) alanlar (gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanlar kapsamında), diğer şartları da taşıyorlarsa babalarından veraseten intikal eden meskende sahip oldukları hisseler için indirimli bina vergisi oranından yararlanabilirler.

Yapı Kayıt Belgesine Sahip Mükelleflerin İndirimli Emlak Vergisi Uygulaması

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 3. maddesinin (B) bendi hükmü uyarınca, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır.

Dolayısıyla taşınmazların, fen ve sağlık bakımından oturmaya elverişli hâle gelmesi; su, elektrik ve doğal gaz aboneliğinin tesis edilmesi, bina olarak kullanıldığına karine teşkil etmektedir. Taşınmazların yapı kullanma izin belgesi alınmadan kullanılmaya başlanması hâlinde, yapı kullanma izin belgesi alınıp alınmadığına bakılmaksızın, kullanılmaya başlandığı tarihi takip eden bütçe yılı itibarıyla bina vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Bu itibarla, tapu kaydında arsa olarak görünen taşınmazların üzerine bina inşa eden mükelleflerin bina vergisi mükellefiyetinin, söz konusu binaların kullanılmaya başlandığı tarihi takip eden bütçe yılından itibaren başlaması gerekmektedir. Bununla birlikte söz konusu mükelleflerin indirimli bina vergisi oranı uygulamasına ilişkin şartları taşıdığı seneyi takip eden bütçe yılından itibaren, anılan uygulamadan yararlanmaları mümkün bulunmaktadır.