İçindekiler
Bir kentin/bölgenin geleceği ve gelişimi için yol haritası hükmünde olan imar planları; bakanlıklar ve belediyeler tarafından organize edilir.
Yasa koyucular, hak doğurucu ve hak kaybedici sonuçlara yol açabilen imar planlarının muhataplarına itiraz hakkı tanımıştır. Ancak kesinleşmiş imar planına itirazın bazı şartları bulunmaktadır. Bu yazımda sizlere, imar planlarına itiraz hakkı konusunun detaylarını aktarmaya çalışacağım.
İmar Planı Türleri Nedir?
Öncelikle imar planı türlerine bir bakalım… Çünkü söz konusu planların türleri de itirazların niteliğini değiştirmektedir.
Belirttiğim gibi hak doğurucu ve hak kaybedici sonuçlara yol açabilen planlar; bölge planları, imar planları, nazım imar planları ve uygulama imar planları olarak hazırlanmaktadır.
İmar Planı İptali Dava Açma Süresi
2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu’nun 7. maddesine göre, imar planlarına itiraz için ilgiliye 60 gün süre tanınmaktadır. İlanı gereken düzenleyici işlemlerde ise dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlamaktadır.
Üst makamlara başvurma konusunda ise Kanunun 11. maddesinde şu hüküm bulunmaktadır:
“İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır.
İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır.”
İdari Yargılama Usul Kanunu, bu düzenlemelerin özel kanun tarafından farklı bir süre öngörülmediği durumlarda geçerli olacağını da hükme bağlar. Bahsi geçen özel kanun, 3194 sayılı İmar Kanunu’dur.
İmar Kanunu’nun 8. maddesi öncelikle “Planların Hazırlanması ve Yürürlüğe Konulması” sürecini düzenlemektedir. İlgili madde şu ifadeleri içermektedir: “İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer.”
İmar Planı İtirazları 15 Gün İçinde Karara Bağlanmalıdır
İmar planları, onay tarihinden itibaren belediye başkanlığı tarafından bir ay süre ile ilan edilir. İşte bu bir aylık ilan süre içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar belediye başkanlığına yapılır ve belediye meclisine gider. Meclis ise 15 gün içinde bu imar planı itirazlarını inceleyerek kesin karara bağlamak durumundadır.
Kesinleşmiş İmar Planına İtiraz
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesindeki değişikliğe göre, kesinleşen imar planları veya parselasyon planlarına karşı kesinleşme tarihinden itibaren her hâlde 5 yıl içinde dava açabilme hakkı tanınmıştır. Özetle kesinleşmiş imar planına itiraz için 5 yıl dava açma süresi bulunmaktadır.
Askıdaki İmar Planına İtiraz
Vatandaşlar; askıdaki imar planına, itiraz dilekçesi ile karşı koyabilirler.
İmar planlarına askı süresi içinde itiraz edilmesi hâlinde, 2 farklı senaryo devreye girmektedir:
- İlgili kurum, imar planı itiraz sonuçlarını açıklar. İtiraz reddedilirse ret tarihinden itibaren 30 gün içerisinde dava açılmalıdır.
- İlgili kurum itiraza cevap vermez. Bu durumda itirazın yapıldığı tarihin üzerine 30 gün kurumun imar planı itiraz sonuçlarını açıklaması beklenir ve hâlâ cevap verilmemişse itiraz reddedilmiş sayılır. Bu durumda 60 gün içerisinde dava açılması gerekir.
İmar planlarına askı süresi içinde hiçbir itirazda bulunulmaması durumunda ise askı iniş tarihinden itibaren 60 gün içerisinde dava açılabilir.
İmar Planına İtiraz Dilekçesi
İmar uygulamasına itiraz dilekçesi örneğine ulaşmak için tıklayınız… (Revizyon imar planına itiraz dilekçesi, belediye imar planına itiraz dilekçesi)
Kesinleşen İmar Planına Dava Açılmazsa?
Peki, kesinleşen imar planlarına dava açılmazsa; hak kaybına uğrayanların tüm yasal yolları kapanmış mı olur?
Kesinleşen imar planlarına (kesinleşme planın onaylanması ve ilan sürecinin tamamlanması ile mümkündür) karşı yukarıda belirtilen sürelerde dava açılmasa dahi, imar planının uygulanması niteliğini taşıyan işlem (parselasyon planı, ruhsat işlemleri, kamulaştırma vb.) veya plan değişikliği başvurusunun reddine ilişkin işlemlerle birlikte imar planına, kesinleşme tarihinden itibaren 5 yıl içinde dava açmak mümkündür.
Ancak burada bir konuya dikkat çekmek gerekir: Kanun metninde geçen “her hâlde beş yıl içinde” ifadesi, her türlü imar planının kesinleşme tarihinden itibaren, 5 yıllık sürenin dolması üzerine her hâlde dava açılmasını engellemeye yöneliktir. Yani sürenin geçirilmemesinde fayda vardır.
