İçindekiler
Kentsel dönüşüm; sağlıksız kent dokularının iyileştirilmesi ve şehir sorunlarının çözümü için ekonomik, mekânsal, toplumsal koşulları dikkate alan detaylı bir projelendirme süreci olarak açıklanabilir. Peki Kentsel Dönüşüm Yasası 2024 neleri içeriyor?
Kentsel Dönüşüm Yasasında Yapılan Değişiklikler Nelerdir?
Kentsel Dönüşüm Yasası olarak adlandırılan 6306 sayılı yasada yapılan son değişiklikler, 9 Kasım 2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu düzenlemelerle hem 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’da hem de 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda bazı güncellemeler yapılmıştır. Getirilen değişikliklerin bazıları şu şekilde sıralanabilir:
Kentsel Dönüşüm İçin Gereken Çoğunluk Sayısı Kaçtır?
Eski düzenlemede bir yapı üzerinde kentsel dönüşüm kararı alabilmek için hak sahipleri olan kişilerden belli bir onay sayısı aranmaktaydı. Bu oran en az 2 / 3 çoğunluğun sağlanmasıydı. Fakat yapılan değişiklik ile 2 / 3 oranında çoğunluk değil, salt çoğunluk aranmaktadır.
Kentsel Dönüşümde Mali Yardımlar Neler?
Kentsel dönüşüm sürecinde hak sahiplerinin evlerini yıkabilmeleri ya da daha hızlı boşaltabilmeleri için bazı mali yardımlar yapılması öngörülmüştür. Bu yeni düzenleme, “Kira yardımının yanı sıra yapım için yardım” başlığı ile getirilmiştir.
Kentsel Dönüşüm Tebligat Süresi Nedir?
Kural olarak kentsel dönüşümde tebligat yazılı olarak yapılmaktaydı. Fakat yeni düzenlemeyle birlikte; riskli yapı hakkında her malike tek tek tebligat yapılmaması öngörülmüştür. Güncel durumda tutanağın riskli yapıya asılarak ve maliklere E-devlet üzerinden bildirimle tebligatın yapılması yoluna gidilmiştir. Bir diğer değişikliğe göre ise; muhtarlıklarda bu durum 15 gün süre ile ilan edilecek, 15. günün sonu da tebliğ tarihi sayılacaktır.
Kentsel Dönüşümde Yapı ve İskân Ruhsatı Ne Zaman Alınır?
Yapı ve iskân ruhsatı, imar sürecini hızlandıran bir konudur. Başvuru tarihinden itibaren 30 gün içinde projeye uygun yapı ruhsatı verilir. Bunun tamamlanmasının ardından 30 gün içinde de yapı kullanma izin belgesi verilecektir. Bu belgelerin verilmesi için mülkiyet belgelenmelidir.
Rezerv Alanı Nedir?
Kentsel Dönüşüm Yasası kapsamında yapılan düzenlemelere göre rezerv alanları ile ilgili kanunda yer alan “Yeni yerleşim alanı” ifadesi kaldırılarak “Mevcut kentsel ve kırsal alanlar” detayı eklenmiştir. Böylece rezerv alanının tanımı genişletilmiştir.
6 Şubat Depremi Sonrası Kentsel Dönüşümdeki Yenilikler Neler?
Kentsel dönüşüm kanun değişikliğinin sebeplerinden birisi de 6 Şubat depremlerinde meydana gelen büyük yıkımdır. Süreçle birlikte 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’na getirilen değişiklikler şunlardır:
- Dava açıldıktan sonra ilk inceleme aşaması 10 gün içerisinde sonlandırılır ve taraflara bildirilir.
- Dava dilekçesinin tebliğ edilmesinden itibaren 15 gün içinde ilk savunma yapılır. Bu süre tek sefere özel, 10 gün daha uzatılabilir. Savunma dilekçesinde bina askı kodu yer almak zorundadır. Eğer savunma dilekçesi süresi içinde verilmezse dosya tekemmül etmiş, yani karar aşamasına gelinmiş sayılır.
- Yürütmenin durdurulması kararlarına karşı itiraz yoluna başvurulmaz.
- Dosya tekemmül ettikten sonraki 15 gün içinde keşif yapılır.
- Bilirkişi raporları 15 gün içinde mahkemeye gönderilir. Bu rapora karşı raporun tebliğinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebilir.
- Taraflar duruşmanın yapılmasını isteyebilir. Buna mahkeme karar verir. Duruşma tarihinden 15 gün önce taraflara davetiye çıkartılır. Bu aşamalar tamamlandıktan sonra en geç 15 gün içerisinde karar verilir.
- Bu karara karşı da 15 gün içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulabilir. İstinaf dilekçeleri 10 gün içinde incelenir ve tebliğ edilir. İstinaf dilekçesine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde cevap verilir ve istinaf incelemesi 2 ay içinde karara bağlanır.
- Tam yargı ve iptal davası bir arada görülmez, önceden birlikte açılmışlarsa ayrılır. Yani idari işlemden doğan zarar için tazminat davasının açılması da ayrıca yapılmalıdır. Ayrıca öngörülmeyen diğer işlemler de ivedilikle görülür.
- Hasar tespit raporlarına dayalı olarak açılan iptal davalarının ivedilikle görülmesi gerekmektedir. Ancak hak sahipliğine ilişkin işlemler bu kapsamın dışında tutulmuştur. Yürütmeyi durdurma kararlarına karşı olan itiraz yolu kapatılıp, istinaf kanun yoluna başvurmak için gereken süre de 30 günden 15 güne düşürülmüştür.
Kentsel Dönüşüm Kira Yardımı Nedir?
Kentsel dönüşüm kira yardımı; 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun gereği, afet bölgesindeki riskli yapıların kentsel dönüşüme girmesiyle, evleri yeniden inşa edilen kişilerin mağdur olmaması için devlet tarafından yapılan kira desteğidir. Bu yardımlar; kiracılara geçici veya kalıcı konutlar, kira ve taşınma yardımları gibi çeşitli avantajlar içermektedir. Söz konusu yardımlarda temel amaç ise kentsel dönüşüm projeleri nedeniyle konutlarını kaybeden kiracılara destek olmak ve onların yaşam standartlarını korumaktır.
2024 Kentsel Dönüşüm Kira Yardımını Kimler Alabilir?
Kentsel dönüşüm kira yardımından faydalanmak için bireyin iş yerinin ve ikamet ettiği ya da kiracı olarak oturduğu binanın, yetkili kurumlar tarafından riskli yapı olarak tespit edilmiş olması gereklidir. 2024 kentsel dönüşüm kira yardımı başvurusu, tahliye kararından itibaren 1 yıl içinde veya bina yıkıldıktan sonra en geç 3 aylık süre zarfında yapılmalıdır.
Kentsel Dönüşüm Kredisi Nedir?
“6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun” kapsamındaki krediler, afet riski altındaki yapıların dönüştürülmesini amaçlamaktadır. Söz konusu kanun çerçevesinde 2024 kentsel dönüşüm kredisi kullanacak hak sahiplerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından faiz desteği sağlanmaktadır.
Kentsel Dönüşüm Kredisi Nasıl Alınır?
Riskli yapı olarak tespit edilen binanın tahliyesinin ardından, bir yıl içinde bankaya kredi başvurusu yapılmalıdır. Banka başvuruyu değerlendirdikten sonra kredi onayı verirse, başvuru sahibinin bilgilerini Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na ileterek faiz desteği onayı talep eder. Bakanlık tarafından onay verildikten sonra da başvuru sahibi krediyi kullanabilir.