Akıllı Tapu: Türkiye’de Mülkiyet Sisteminin İnovasyonla Buluşması

Türkiye’deki mülkiyet sistemi, sosyo – kültürel normlar ve hukuki düzenlemelerin etkileşimiyle şekillenmiş karmaşık bir yapıya sahiptir. Tarihsel olarak; Osmanlı İmparatorluğu’ndan günümüze kadar gelişen bu sistem, Cumhuriyet döneminde Anayasa ile güvence altına alınmıştır ve günümüzde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir.

Mevcut sistem; bürokratik karmaşalar, mülkiyet parçalanmaları ve miras hukuku kaynaklı sorunlar nedeniyle karmaşıktır. Teknolojik çözümler, özellikle blockchain, NFTfi sistemleri ve metaverse entegrasyonu, mülkiyet sisteminin şeffaflığını, güvenilirliğini ve verimliliğini artırmak için önemli fırsatlar sunmaktadır.

Gelecekte, dijital tapu sistemine geçiş ve mülkiyet kayıtlarının tam dijitalizasyonu öngörülmektedir. Bu dönüşüm sürecinde bürokratik karmaşaların azaltılması, mülkiyet parçalanmalarının önlenmesi ve eğitim programlarının uygulanması önerilmektedir.

Mülkiyet Sisteminin Tanımı

Mülkiyet sistemi; bir ülkedeki toprak, gayrimenkul ve diğer mülklerin sahipliğini, yönetimini ve kullanımını düzenleyen kurallar, kurumlar ve prosedürlerden oluşur. Bu sistem hem kamu hem de özel sektörün katılımını gerektirir.

Mülkiyet Sisteminin Tarihsel Gelişimi

Türkiye’de mülkiyet sistemi, Osmanlı İmparatorluğu döneminden beri gelişmiştir. Cumhuriyet döneminde mülkiyet hakları Anayasa ile güvence altına alınmıştır. Günümüzde mülkiyet sistemi, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) tarafından yönetilmektedir.

Ecdat yadigarı bilgilerin dijital muhafızı olarak TKGM arşivleri; zamanın sessiz tanığı, geçmişin koruyucusu ve geleceğin mimarı olarak hizmet veriyor. Bu köklü kurum, sadece mülkiyet haklarının tesciliyle değil, aynı zamanda barındırdığı paha biçilmez arşivlerle de tarihimizin izlerini taşıyor, ecdadımızdan bizlere miras kalan bu kıymetli veriler, geçmişin derinliklerinden günümüze uzanan bir köprü kuruyor.

Bu verilerin korunması ve gelecek nesillere aktarılması hem hukuki süreçlerin sağlıklı işlemesi hem de kültürel mirasımızın devamlılığı açısından büyük önem taşıyor. Kurum, bu mirası korumakla kalmıyor, aynı zamanda teknolojiyi de kullanarak geliştirdiği modern sistemler ile veriye erişimi kolaylaştırıyor.

Mevcut Sistemin Yapısal Analizi

Bürokratik Karmaşalar

• Taşınmaz Mülkiyet Transferlerinde Prosedürel Çoğulluk: Mülkiyet transferleri; Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, belediyeler ve diğer kurumlar arasında koordinasyon eksikliği nedeniyle karmaşık bir süreç hâline gelmiştir.
• Kurumlar Arası Koordinasyon Eksikliğinden Kaynaklanan Operasyonel Verimsizlikler: Kurumlar arasındaki koordinasyon eksikliği, mülkiyet transferlerinde gecikmelere ve hatalara neden olmaktadır.
• Süreç Optimizasyonu Gerektiren Temporal ve Finansal Kayıplar: Mülkiyet transferlerinde gecikmeler ve hatalar hem kamu hem de özel sektörün zaman ve kaynak kaybına neden olmaktadır.

Mülkiyet Parçalanmaları Problematikleri

Aşağıdaki demografik ve sosyal faktörler, fragmentasyonu hızlandırmaktadır;

• Demografik Transformasyon: Nüfusun yaşlanması ve kentleşme, mülkiyet haklarının parçalanmasına neden olmaktadır.
• Yaşam Beklentilerinin Artışı: Nüfusun yaşlanması, mülkiyet haklarının parçalanmasına neden olmaktadır.
• Nüfus Artış Dinamikleri: Nüfus artışı, mülkiyet haklarının parçalanmasına neden olmaktadır.
• İntikal Prosedürlerindeki Gecikmeler: Mülkiyet haklarının intikalinde gecikmeler, mülkiyet haklarının parçalanmasına neden olmaktadır.

Miras Hukuku Kaynaklı Parçalanmalar

• Tarımsal Arazilerin Ekonomik Yaşantısını Etkileyen Parselizasyon: Tarımsal arazilerin parçalanması, ekonomik viabilitesini azaltmaktadır.
• Sub – Optimal Parsel Boyutlarının Yarattığı Operasyonel Verimsizlikler: Tarımsal arazilerin parçalanması, operasyonel verimsizlikler yaratmaktadır.
• Mülkiyet Haklarının Aşırı Parçalanması: Mülkiyet haklarının parçalanması, mülkiyet haklarının kullanımını zorlaştırmaktadır.

Ekonomik İlişkiler

Değer Depresyonu

• Hisseli Gayrimenkullerde Ekonomik Değer Erozyonu: Mülkiyet haklarının parçalanması, gayrimenkul değerinin erozyonuna neden olmaktadır.
• Tarımsal Üretim Potansiyelinin Minimizasyonu: Tarımsal arazilerin parçalanması, tarımsal üretim potansiyelini minimiz etmektedir.
• Yatırım Fırsatları Kaybı: Mülkiyet haklarının parçalanması, yatırım fırsatlarının kaybına neden olmaktadır.

Hukuki Prosedürler

• Ortalama 3 – 4 Yıllık Hüküm Süreçleri: Ortalama 3-4 yıl süren hüküm süreçleri, mülkiyet haklarının kullanımını zorlaştırmaktadır.
• Yüksek Dava Maliyetleri: Mülkiyet haklarının hak sahibi ve kullanıcılar adına hükmen tescillerinde mahkeme karar sürelerinin uzaması ve yüksek dava maliyetleri, mülkiyet haklarının kullanımını zorlaştırmaktadır.
• Tazminat Yükümlülükleri: Mülkiyet haklarının hak sahibi ve kullanıcılar adına hüküm süreçlerinin zaman alması ve tazminat yükümlülükleri, mülkiyet haklarının kullanımını zorlaştırmaktadır.

Teknolojik Solüsyonlar

Blockchain Teknolojisi İlişkisi

Blockchain teknolojisi, mülkiyet kayıtlarının;

• Transparanlığını: Blockchain teknolojisi, mülkiyet kayıtlarının şeffaflığını sağlar.
• Güvenilirliğini: Blockchain teknolojisi, mülkiyet kayıtlarının güvenilirliğini sağlar.
• Değişmezliğini: Blockchain teknolojisi, mülkiyet kayıtlarının değiştirilemezliğini sağlar.

Örnek; İsveç’te, blockchain teknolojisi kullanılarak mülkiyet kayıtları dijitalleştirilmiştir. Bu, mülkiyet haklarının kullanımını kolaylaştırmıştır.

NFTfi Sistemleri

NFTfi implementasyonu aşağıdaki avantajları sunmaktadır;

• Mülkiyet Haklarının Tokenizasyonu: NFTfi, mülkiyet haklarının tokenizasyonunu sağlar.
• Mikro – Hisselerin Monetizasyonu: NFTfi, mikro-hisselerin monetizasyonunu sağlar.
• Likit Pazar Formasyonu: NFTfi, likit pazar formasyonunu sağlar.

Örnek; ABD’de, NFTfi teknolojisi kullanılarak gayrimenkul yatırımları kolaylaştırılmıştır. Bu, gayrimenkul yatırımlarının likit pazar formasyonunu sağlamıştır.

Metaverse Entegrasyonu

• Dijital Bölgesel Konsept: Metaverse, dijital teritoryal konsepti sağlar.
• Coğrafi Uzamsal Koordinat Bazlı Kayıt Sistemi: Metaverse, geospatial koordinat bazlı kayıt sistemini sağlar.
• E – Yönetişim Entegrasyonu: Metaverse, e – governance entegrasyonunu sağlar.

Örnek; Singapur’da, metaverse teknolojisi kullanılarak mülkiyet kayıtları dijitalleştirilmiştir. Bu, mülkiyet haklarının kullanımını kolaylaştırmıştır.

Gelecek Projeksiyonları

2030 Perspektifi

• Kentsel Popülasyonun %70 Seviyesine Ulaşması: 2030 yılında, Türkiye’nin kentsel popülasyonunun %70 seviyesine ulaşması beklenmektedir.
• Dijital Tapu Sistemine Geçiş: 2030 yılında, mülkiyet kayıtlarının tamamının dijitalleştirilmesi beklenmektedir.
• Mülkiyet Kayıtlarının Tam Dijitalizasyonu Öngörülmektedir: 2030 yılında, mülkiyet kayıtlarının tamamının dijitalleştirilmesi beklenmektedir.

Öneriler

Teknolojik Entegrasyon

Mülkiyet sisteminin geliştirilmesi için, blockchain teknolojisi, NFTfi sistemleri ve metaverse entegrasyonu gibi teknolojik çözümlerin uygulanması önerilir. Bu teknolojiler; mülkiyet kayıtlarının şeffaflığını, güvenilirliğini ve değiştirilemezliğini sağlar.

Bürokratik Karmaşaların Azaltılması

Kurumlar arası koordinasyon eksikliğinin giderilmesi ve prosedürel çoğulluğun azaltılması için, bürokratik karmaşaların azaltılması önerilir. Bu, mülkiyet transferlerinde gecikmelere ve hatalara neden olan operasyonel verimsizlikleri azaltacaktır.

Mülkiyet Parçalanmalarının Azaltılması

Demografik ve sosyal faktörlerin etkisini azaltmak için, mülkiyet parçalanmalarının azaltılması önerilir. Bu, mülkiyet haklarının parçalanmasına neden olan faktörlerin azaltılması için nüfusun yaşlanması, kentleşme, yaşam beklentilerinin artışı, nüfus artış dinamikleri ve intikal prosedürlerindeki gecikmelerin azaltılması için çalışılmalıdır.

Miras Hukuku Kaynaklı Parçalanmaların Azaltılması

Tarımsal arazilerin parçalanması, operasyonel verimsizlikler yaratmaktadır. Bu nedenle, miras hukuku kaynaklı parçalanmaların azaltılması için, tarımsal arazilerin parçalanması azaltılmalıdır.

Eğitim ve Bilinçlendirme

Mülkiyet sisteminin geliştirilmesi için eğitim ve bilinçlendirme programları uygulanmalıdır. Bu programlar, mülkiyet haklarının kullanımını kolaylaştırmak için kamu ve özel sektörün katılımını gerektirir.

Gelecek Projeksiyonları

2030 perspektifinde, kentsel popülasyonun %70 seviyesine ulaşması, dijital tapu sistemine geçiş ve mülkiyet kayıtlarının tam dijitalizasyonu öngörülmektedir. Bu projeksiyonlar, mülkiyet sisteminin geliştirilmesi için önemli fırsatlar sunmaktadır.

Sonuç olarak; Türkiye’deki mülkiyet sistemi, teknolojik inovasyonların etkisiyle paradigmatik bir dönüşüm sürecinden geçmektedir. Mülkiyet sisteminin geliştirilmesi için teknolojik çözümler, bürokratik karmaşaların azaltılması, mülkiyet parçalanmalarının azaltılması, miras hukuku kaynaklı parçalanmaların azaltılması, eğitim ve bilinçlendirme programları ve gelecek projeksiyonları gibi öneriler uygulanmalıdır.

Kaynaklar

• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM). (2023). Mülkiyet Sistemi.
• Özcan ÇOLAK ( Çankaya Tapu Müdürü)
• İsveç Tapu Dairesi. (2023). Blockchain Teknolojisi Kullanarak Mülkiyet Kayıtlarının Dijitalleştirilmesi.
• ABD Gayrimenkul Yatırımları. (2023). NFTfi Teknolojisi Kullanarak Gayrimenkul Yatırımlarının Kolaylaştırılması.
• Singapur Mülkiyet Dairesi. (2023). Metaverse Teknolojisi Kullanarak Mülkiyet Kayıtlarının Dijitalleştirilmesi.